औपगव
यन्त्रोपारोपितकोशांशः सम्पाद्यताम्
कल्पद्रुमः सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
औपगवः, पुं, उपगोरपत्यम् । इति भरतः ॥ उप समीपे गौर्य्यस्य इति उपगुर्गोपः । लक्षणया तत्पुरोहिते उपगुशब्दः । यथा हारीतः । “यं वर्णं याजयेद् यस्तु स तद्वर्णत्वमाप्नुयात् सद्योवर्षेण वर्षैश्चेत्वेवमेवाब्रवीद्भृगुः” ॥ * ॥ तथाच लक्षणया ब्राह्मण उपगुपदवाच्यः । तस्यापत्य- भौपगवः । इति श्रीभागवतटीकायां स्वामी । (उपगोरिदमिति व्युत्पत्त्या उपगुसम्बन्धिनि, त्रि- उपगु + “तस्येदम्” । ४ । ३ । १२० । इत्यण् ॥)
वाचस्पत्यम् सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
औपगव¦ पुंस्त्री उपगतोगौरस्य उपगुर्गोपः तस्यापत्यम् अण्।
१ गोपालकपुत्रे
२ तद्याजिपुत्रे च लक्षणया उपगुशब्द-स्तघाजिविप्रोऽपि उपगुशब्देनोच्यते
“यं वर्ण्णं याजवेद्यस्तुस तद्वर्ण्णत्वमाप्नुयात्। सद्योवर्षेणवर्षैश्चेत्येवमेवाब्रवीद्भृगुः” हारीतोक्तेः। तत्सम्बन्धिनि
३ लक्षणे
४ अङ्के
५ संघे चतस्यापत्ये तु स्त्रियां ङीष्। औपगवस्येदम् गोत्रचरणात्वुञ्” पा॰ वुञ्। औपगवक औपगवसम्बन्धिनि
“तत आ-गत” इत्यधिकारे
“गोत्रादङ्कवत्” पा॰ वुञ्। औपगवकततआगतेऽर्थे। तेषां समूहः गोत्रोक्षोष्ट्रेत्यादिना वुञ्। औपगवक तत्समूहे न॰ औपगवोभक्तिरस्य
“गोत्रक्षत्रिया-ख्येभ्यो बहुलम् वुञ्” पा॰। औपगवक तद्भक्तियुक्ते त्रि
Monier-Williams सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
औपगव mf( ई)n. coming from or composed by उपगु
औपगव n. N. of two सामन्s La1t2y.
औपगव mf( ई). a descendant of उपगुKa1s3. on Pa1n2. 4-2 , 39.
Purana index सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--a वासिष्ठ. M. २००. 2.