अक्षपाद
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अक्षपादः पुं, (अक्ष + पाद ।) तार्किकः । तत्प- र्य्यायः । नैयायिकः २ । इति हेमचन्द्रः ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अक्षपाद पुं।
न्यायशास्त्रज्ञः
समानार्थक:नैयायिक,अक्षपाद
2।7।6।5।2
धीमान्सूरिः कृती कृष्टिर्लब्धवर्णो विचक्षणः। दूरदर्शी दीर्घदर्शी श्रोत्रियच्छान्दसौ समौ॥ मीमांसको जैमिनीये वेदान्ती ब्रह्मवादिनि। वैशेषिके स्यादौलूक्यः सौगतः शून्यवादिनि। नैयायिकस्त्वक्षपादः स्यात्स्याद्वादिक आर्हकः। चार्वाकलौकायतिकौ सत्कार्ये सांख्यकापिलौ।
पदार्थ-विभागः : वृत्तिः, द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अक्षपाद¦ पु॰ अक्षं नेत्रं दर्शनसाधनतया जातः पादोऽस्य। न्यायसूत्रकारके गौतमे मुनौ, स हि स्वमतदूषकस्य व्यासस्यमुखदर्शनं चक्षुषा न कर्त्तव्यमिति प्रतिज्ञाय पश्चात्व्यासेन प्रसादितः पादे नेत्रं प्रकाश्य तं दृष्टवानितिपौराणिकी कथा।
“अक्षपादप्रणीते च काणादे सांख्य-योगयोः। त्याज्यः श्रुतिविरुद्धोऽर्थ इति” पद्मपुराणम्।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अक्षपाद¦ m. (-दः) A follower of the Nyaya system of philosophy. E. अक्ष contest, and पाद who goes; the Nyaya is the logical school; also आक्षपाद।
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अक्षपाद/ अक्ष--पाद m. (probably) " having his eyes fixed in abstraction on his feet " , N. of the philosopher गौतम
अक्षपाद/ अक्ष--पाद m. See. आक्षपाद.
Purana index
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--a son of सोमशर्मन्, the अवतार् of the Lord at प्रभास, contemporary with the २७थ् Vya1sa. वा. २३. २१६.