अग्निमुखी
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अग्निमुखी, स्त्री, (अग्निरिव मुखं यस्याः । बहु- व्रीहिः ।) भल्लातकी (भेला) । इत्यमरः ॥ ला- ङ्गलिकी । इति राजनिर्घण्टः ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अग्निमुखी स्त्री।
भल्लातकी
समानार्थक:वीरवृक्ष,अरुष्कर,अग्निमुखी,भल्लातकी
2।4।42।2।3
तूलं च नीपप्रियककदम्बास्तु हलिप्रियः। वीरवृक्षोऽरुष्करोऽग्निमुखी भल्लातकी त्रिषु
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, अचलसजीवः, वृक्षः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अग्निमुखी¦ स्त्री अग्निरिव मुखमग्रं यस्याः गौरादित्वात्ङीष्। (भेला) भल्लातकवृक्षे, लाङ्गलिकावृक्षे (विषलाङ्गला)अग्निरेव मुखं मुखत्वेन कल्पितं यस्याः गौरा॰। गायत्री-मन्त्रे।
“कदाचिदपि नो विद्वान् गायत्रीमुदकेजपेत्। गायत्र्यग्निमुखी यस्मात्तस्मादुत्थाय तां जपेदिति” गोभिलः। तस्याश्च
“सोऽकामयतं यज्ञं सृजेयेति स मुखत-एव त्रिवृतमसृजत तं गायत्री छन्दोऽ{??}सृज्यताग्निर्देवताब्राह्मणोमनुष्योवसन्तऋतुस्तस्मात् त्रिवृत् स्तोमानां मुखं,गायत्री च्छन्दसामग्निर्देवानमिति” श्रुतौ। अग्निना समंप्रजा-पतिमुखजातत्वात् तथात्वम्। अस्मिश्च पक्षे। अग्नेरिवमुखं प्रजापतिमुखं मुखमुत्पत्तिद्वारमस्या इति विग्रहःगौरा॰। गायत्रीमन्त्रश्च गायत्रीशब्दे वक्ष्यते। विप्रेतु पु॰। अग्निरिव उत्तप्त मुखं यस्याः गौ॰ ङीष्। पाक-शालायाम् स्त्री अग्निर्मुखमाद्यो यस्य अग्निप्रभृतौ देवे त्रि॰। [Page0059-a+ 38]
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अग्निमुखी/ अग्नि--मुखी f. Semicarpus Anacardium
अग्निमुखी/ अग्नि--मुखी f. Gloriosa (or Methonica) Superba.