अतिरिक्त
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अतिरिक्तः, त्रि, (अति रिच् + कर्त्तरि क्तः । श्रेष्ठे भिन्ने शून्ये च । भावे क्तः, अतिरेके आधिक्ये च ।) अधिकः । अतिशयितः । तत्पर्य्यायः । समधिकः २ । इत्यमरः ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अतिरिक्त वि।
अधिकभूतः
समानार्थक:अतिरिक्त,समधिक
3।1।75।2।1
चञ्चलं तरलं च एव पारिप्लवपरिप्लवे। अतिरिक्तः समधिको धृढसन्धिस्तु संहतः॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अतिरिक्त¦ त्रि॰ अति + रिच्--क्त। अतिशयिते, श्रेष्ठे, भिन्ने,शून्ये च। भावे क्त। अतिशये, आधिक्ये च न॰। तत्रभेदे
“अतिरिक्तमथापि यद्भवेदिति” भाषा॰
“न वृक्षवृत्तिव्यतिरिक्तेति” कुमा॰। यस्य यावत्प्रमाणं युक्तं ततोऽ-धिकत्वे
“हीनाङ्गीमतिरिक्ताङ्गीमिति” स्मृतिः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अतिरिक्त¦ mfn. (-क्तः-क्ता-क्तं) Excessive, exceeding, E. अति, and रिव to flow, with the participial affix क्त।
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अतिरिक्त [atirikta], p. p.
Surpassed, excelled; सर्वातिरिक्तसारेण R.1.14. strength exceeding that of all creatures; सुत- जन्मातिरिक्तेन महोत्सवेन K.137 surpassing the birth of a son.
Redundant, superfluous, remaining over and above; परिपूरितहृदयातिरिक्तहर्षमिव K.66 not contained in the heart.
Excessive, exuberant.
unequalled, unsurpassed; supreme, elevated समश्नुवानाः सहसा$ तिरिक्तताम् Ki.14.33 being raised up or elevated.
Different (generally व्यतिरिक्त in this sense, q. v.).
Quite empty. -Comp. -अङ्ग a. having a redundant limb (a finger, toe &c.). (-गम्) a redundant limb or member.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अतिरिक्त/ अति-रिक्त mfn. left with or as a surplus , left apart
अतिरिक्त/ अति-रिक्त mfn. redundant , unequalled
अतिरिक्त/ अति-रिक्त mfn. different from (with abl. )
Vedic Rituals Hindi
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अतिरिक्त वि.
त्र्यम्बकेष्टि में अतिरिक्त (पुरोडाश), का.श्रौ.सू. 5.1०.11; छूटा हुआ, शेष, अतिरिक्त, जै.ब्रा. 1.67; मा.श्रौ.स. 231.16; अतिरिक्त, (अधिक) प्रचुर, आवश्यकता से अधिक, पञ्च.ब्रा. 6.1.5; कौषी.ब्रा. 14.5 (64.15); 26.3 (126.6); श.ब्रा. 1.7.2.7; विभिन्न, विशिष्ट, तदितर, अलग, मा.श्रौ.सू. 228.1०।