अन्तर्गत
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अन्तर्गतम्, त्रि, (अन्तः अन्तकरणात् गतं, अथवा अन्तर्मध्ये गतं प्राप्तम् ।) विस्मृतं । मध्यप्राप्तं । इति हेमचन्द्रः ॥ (“अन्तर्गतशवे ग्रामे” । इति मनुः । “सागरान्तर्गताः केचित्केचित् पर्ब्बतमाश्रिताः” । इति रामायणम् । आभ्यन्तरः । हृदयमध्यस्थितः । अन्तःकरणस्थः । “अन्तर्गतप्रार्थनमन्तिकस्थं” । इति शाकुन्तले । “आकारैरिङ्गितैर्गत्या चेष्टया भाषितेन च । नेत्रवक्त्रविकारैश्च गृह्यतेऽन्तर्गतं मनः” ॥ इति मनुः ।)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अन्तर्गत वि।
विस्मृतम्
समानार्थक:अन्तर्गत,विस्मृत
3।1।86।2।1
ग्रन्थितं सन्दितं दृब्धं विसृतं विस्तृतं ततम्. अन्तर्गतं विस्मृतं स्यात्प्राप्तप्रणिहिते समे॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अन्तर्गत¦ त्रि॰ अन्तःअन्तकरणे गतः। अन्तःकरणस्थे देहस्थे च
“अन्तर्गतं प्राणभृतां हि वेद” इति रघुः।
“येषामन्तर्गतंपापं जनानां पुण्यकर्म्मणामिति” पुरा॰
“अन्तर्गता मदन-वह्निशिखावली या सा बाध्यते किमिह चन्दनचर्च्चिते-नेति” उद्भटः। अभ्यन्तरस्थे च
“अन्तर्गतशवे ग्रामे वृष-लस्य च सन्निधाविति”।
“नेत्रवक्त्रविकारेण गृह्यते-ऽन्तर्गतं मनः” इति च मनुः। अन्तर्गतफलारम्भाःशस्यानामिव सम्पदः” इति रघुः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अन्तर्गत¦ mfn. (-तः-ता-तं)
1. Forgotten.
2. Intermediate, interposed.
3. Inner, internal, within. E. अन्तर् within, and गत gone, part. past of गम।
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अन्तर्गत [antargata], p. p. -गामिन् a.
Gone into or between, crept into (as a bad word &c.).
Being or seated in, included in or by, existing in, belonging to; ˚शवे ग्रामे Ms.4.18; लघुद्वीपा जम्बूद्वीपान्तर्गता एव H.3.; पार्थिवानि च भूतानि सागरान्तर्गतानि च Rām.
Being in the interior, hidden, concealed, internal, inward, secret, suppressed; अन्तर्गतमपास्तं मे रजसो$पि परं तमः Ku.6.6 inward; सौमित्रिरन्तर्गतबाष्पकण्ठः R.14.53. with suppressed tears; K.6; ˚तां हृदयशुद्धिम् 135 inward; अन्तर्गतं प्राणभृतां हि वेद सर्वं भवान्भावम् R.2.43 internal, seated in the breast or heart; ˚फलारम्भाः 1.59; ˚तो हृदयाभिलाषः K.143; ˚तेन चन्द्रापीडेन 198; नेत्रवक्त्रविकारैश्च लक्ष्यते$न्तर्गतं मनः inward or secret motives of the mind Pt.1.44; बाह्यैर्विभावयेल्लिङ्गैर्भावमन्तर्गतं नृणाम् Ms.8.25; ˚गतप्रार्थनम् Ś.7.2 inwardly longing (for the same).
Slipped out of memory, forgotten.
Vanished, disappeared.
Destroyed. -Comp. -उपमा a concealed simile (the particle of comparison being omitted.)-मनस् = अन्तर्मनस् q. v.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अन्तर्गत/ अन्तर्--गत etc. See. अन्तर्-गम्.
अन्तर्गत/ अन्तर्-गत mfn. gone between or into , being in , included in