अपशब्द
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपशब्दः, पुं, (अप असंस्कृतः शब्दः, कर्म्म- धारयः ।) असंस्कृ तशब्दः । अशास्त्रीयशब्दः । लौकिकशब्दः । ग्राम्यभाषा । तत्पर्य्यायः । अप- भ्रंशः २ । इत्यमरः ॥ (“तएव शक्तिवैकल्यात् प्रमादालसतादिभिः । अन्यथोच्चारिताः शब्दा अपशब्दा इतीरिताः” ॥ इति हरिवंशे ।) “आभीरादिगिरः काव्येष्वपभ्रंश इति स्मृतः । शास्त्रेषु संस्कृ तादन्यदपभ्रंशतयोदितं” ॥ इति दण्डी ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपशब्द पुं।
अपशब्दः
समानार्थक:अपभ्रंश,अपशब्द
1।6।2।1।2
अपभ्रंशोऽपशब्दः स्याच्छास्त्रे शब्दस्तु वाचकः। तिङ्सुबन्तचयो वाक्यं क्रिया वा कारकान्विता॥
पदार्थ-विभागः : , गुणः, शब्दः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपशब्द¦ पु॰ अपवैपरीत्ये प्रा॰ त॰। शक्तिवैकल्यप्रमा-[Page0238-a+ 38] दादिना साधुशब्दस्यान्यथोच्चारणसाध्ये अपभ्रंशशब्दे
“त एवशक्तिवैकल्यप्रमादालसतादिभिः। अन्यथोच्चारिताः शब्दाअपशब्दा इतीरिता” इति हरिः
“म्लेच्छोहवा नाम यद-पशब्द” इति श्रुतिः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपशब्द¦ m. (-ब्दः)
1. Ungrammatical language.
2. Common or vulgar speech, any form of language not Sanskrit. E. अप bad, and शब्द sound.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपशब्दः [apaśabdḥ], 1 A bad or ungrammatical word, a corrupted word (in form or meaning); त एव शक्तिवैकल्य- प्रमादालसतादिभिः । अन्यथोच्चारिताः शब्दा अपशब्दा इतीरिताः ॥; दूरतश्चापशब्दं त्यक्त्वा Bh.3.134 (where ˚ब्दम् has also sense 4); अपशब्दशतं माघे Subhāṣ. cf. also वैयाकरणकिरातादपशब्द- मृगाः क्व यान्ति संत्रस्ताः । Udb. and Kau. A.2.1.
Vulgar speech.
A form of language not Sanskrit; ungrammatical language.
A reproachful word, offensive expression, censure; प्रापाक्ष्णोर्गलदपशब्दमञ्जनाम्भः Śi.8.43.
Words not in standard use.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपशब्द/ अप-शब्द m. bad or vulgar speech
अपशब्द/ अप-शब्द m. any form of language not Sanskrit
अपशब्द/ अप-शब्द m. ungrammatical language
अपशब्द/ अप-शब्द m. ( अप-भ्रंश.)