अपावृत
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपावृतम्, त्रि, (अप + आ + वृ + आच्छादने क्तः ।) पिहितं । आवृतं । स्वतन्त्रं । स्वाधीनं । इति मेदिनी ॥ (उद्घाटितं । अनावृतं । अपसारिता- वरणं । “यदृच्छया चोपपन्नं स्वर्गद्वारमपावृतं” । इति गीता ।)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपावृत वि।
स्वतन्त्रः
समानार्थक:स्वतन्त्र,अपावृत,स्वैरिन्,स्वच्छन्द,निरवग्रह
3।1।15।2।2
स्याद्दयालुः कारुणिकः कृपालुः सूरतस्समाः। स्वतन्त्रोऽपावृतः स्वैरी स्वच्छन्दो निरवग्रहः॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपावृत¦ त्रि॰ अप + आ + वृ--क्त।
१ अनावृते
२ उद्वाटिते
३ अपसारितावरणे च
“यदृच्छया चोपपन्नं स्वर्गद्वारमपा-वृतम्। सुखिनः क्षत्रियाः पार्थ! लभन्ते युद्धमीदृशमिति” गीता।
“अहो अपावृतं द्वारमापदामयमेष मे” रामा॰
४ आवृते,
५ पिहिते स्वतन्त्रे च इति मेदिनिः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपावृत¦ mfn. (-तः-ता-तं)
1. Self-willed, unrestrained.
2. Covered, conceal- ed.
3. Surrounded, inclosed.
4. Opened.
5. Driven away. adv. (-रं) Immoderately, unreservedly. E. अप priv. वृञ् to hide, with आङ् prefixed, and क्त aff.
Apte
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपावृत [apāvṛta], p. p.
Opened, laid bare or open; राधो विश्वायु शवसे अपावृतम् Rv.1.57.1. स्वर्गद्वारमपावृतम् Bg.2.32.
Covered, concealed; enclosed.
Free, unrestrained, self-willed.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अपावृत/ अपा-वृत mfn. open , laid open RV. i , 57 , 1 , etc.
अपावृत/ अपा-वृत mfn. covered L.
अपावृत/ अपा-वृत mfn. unrestrained , self willed L.