अभिराम
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिरामः, त्रि, (अभिरमते मनोऽत्र, अभि + रम् + आधारे घञ् ।) रुचिरः । सुन्दरः । इति हेम- चन्द्रः ॥ (मनोहरः । मनोज्ञः । रमणीयः । आन- न्दकरः । “मनोऽभिरामाः शृण्वन्तौ रथनेमिस्वनोन्मुखैः” । इति रघुवंशे ।)
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिराम¦ पु॰ अभिरम्यतेऽस्मिन् रम + आधारे घञ्।
१ सुन्दरे
२ प्रिये,
३ मनोहरे च।
“श्रोत्राभिरामाः शृण्वन्तौरथनेमिस्वनोन्मुखैः”
“श्रोत्राभिरामध्वनिना रथेन
“यस्या-त्मगेहे नयनाभिरामः” इति च रघुः ग्रीवाभङ्गाभिरामंमुहुरनुपतति स्वन्दने दत्तदृष्टिः शकु॰।
“राम इत्यभि-रामेण वपुषा तस्य नोदितः” रघुः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिराम¦ mfn. (-मः-मा-मं) Beautiful. E. अभि before रम to sport, and घञ् aff.
Apte
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिराम [abhirāma], a.
Pleasing, delightful, sweet, agreeable; लोकाभिरामं रणरङ्गधीरम् Rām-rakṣā. मनो$भिरामाः (केकाः) R. 1.39;2.72;6.47; अनपेतकालमभिरामकथाः Ki.6.3.
Beautiful, lovely, graceful, charming; स्यादस्थानोप- गतयमुनासंगमेवाभिरामा Me.53; कुमारा माराभिरामाः Dk.1; ˚त्वं प्रमदवनस्य V.2; राम इत्यभिरामेण वपुषा तस्य चोदितः R.1. 67,13.32; K.145; Mv.5.47-8. Ś.3.26. -मः An epithet of Śiva. -मम् ind.
Gracefully, beautifully; ग्रीवाभङ्गाभिरामं दत्तदृष्टिः Ś.1.7.
Referring to Rāma.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिराम/ अभि-राम mf( आ)n. pleasing , delightful , agreeable , beautiful
अभिराम/ अभि-राम m. N. of शिव