अमत्र
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अमत्रम्, क्ली, (अमति भुङ्क्तेऽन्नमत्र, अम् भोजने आधारे अत्रन् ।) पात्रं । अस्य भाषा अमिर्त्ति । इत्यमरः ॥ (भाजनं । स्थानं । भोजनपात्रं ।)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अमत्र नपुं।
पात्रम्
समानार्थक:आवपन,भाण्ड,पात्र,अमत्र,भाजन
2।9।33।2।4
कुतूः कृत्तेः स्नेहपात्रं सैवाल्पा कुतुपः पुमान्. सर्वमावपनं भाण्डं पात्रामत्रं च भाजनम्.।
: नौस्थजलनिःसारणपात्रम्, मत्स्यस्थापनपात्रम्, यज्ञपात्रम्, कमण्डलुः, सुवर्णजलपात्रम्, भर्जनपात्रम्, मद्यनिर्माणोपयोगिपात्रम्, गलन्तिका, स्थाली, घटः, पात्रभेदः, पिष्टपाकोपयोगी_पात्रम्, पानपात्रम्, चर्मनिर्मिततैलघृतादिपात्रम्, अल्पतैलघृतादिपात्रम्, मन्थनपात्रम्, मद्यपात्रम्
पदार्थ-विभागः : उपकरणम्,गार्हिकोपकरणम्
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अमत्र¦ न॰ अमत्यन्नमत्र अम--भोजने आधारे अत्रन्।
१ भोजनपात्रे।
“अयं सोमश्चमूसुतोऽमत्रे परिषिच्यते” ऋ॰
५ ,
“आसनं वसनं चैव शय्याऽमत्रं कमण्डलुः। आत्मनस्तु शुचीनि स्युर्न परेषां कदाचन” स्मृतिः। अम--रोगे अत्रन्।
२ शत्रूणामभिभावके।
“महां अमत्रोवृजने” ऋ॰
३ ,
३६ ,
४ ।
“अमत्रः शत्रूणामभिभविता” भा॰अम--गतौ कर्त्तरि अत्रन्।
३ गमनशीले त्रि॰।
“स्वरि-रमत्रो ववक्षे रणाय
१ ,
६१ ,
९ ।
“अमत्रः युद्धादिषु गम-नकुशलः” भा॰
४ बले च
“गम्भीरेण न ऊरूणामम-त्रिन्” !
६ ,
२४ ,
९
“अमत्रं बलं तद्वन्! भा॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अमत्र¦ n. (-त्रं) A vessel, a utensil. E. अम to go, अत्रन् Una4di aff.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अमत्र [amatra], a. Ved. [अम् - अत्रन् Uṇ.3.15.] Overpowering (enemies), strong or disposed to march on (गमन- शील); स्वरिरमत्रो ववक्षे रणाय Rv.1.61.9. -त्रम्, -त्रकम् [अमति भुङ्क्ते अन्नमत्र, आधारे अत्रन्]
A pot, vessel, utensil. उत्तार्य गोपी सुशृतं पयः पुनः प्रविश्य संदृश्य च दध्यमत्रकम् Bhāg. 1.9.7. अन्येषां चाप्यमत्राणां सौवर्णानामनेकशः Śiva. B.29.59.
Strength, power.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अमत्र mfn. violent , strong , firm RV. i , 61 , 9 and iv , 23 , 6
अमत्र n. a large drinking vessel RV. Pa1n2. 4-2 , 14
अमत्र m. id. RV. iii , 36 , 4.
अमत्र See. अम्.
Vedic Index of Names and Subjects
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Amatra was a vessel into which the Soma, after being pressed, was poured,[१] and out of which the libation to the god was made.[२]
Vedic Rituals Hindi
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अमत्र न.
बृहत् पात्र, अगिन्वे.गृ.सू. 1.1.4ः7।