अवतीर्ण
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अवतीर्णः, त्रि, (अव + तॄ + कर्त्तरि क्तः ।) अवतरण- विशिष्टः । प्रादुर्भूतः । जलादौ कृतावरोहः । यथा । ज्योतिषे । “नीलग्रीव शुभग्रीव सर्व्वकामफलप्रद । पृथिव्यामवतीर्णोऽसि खञ्जरीट नमोऽस्तु ते” ॥ इति तिथ्यादितत्त्वं ॥
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अवतीर्ण¦ mfn. (-र्णः-र्णा-र्णं)
1. Descended, alighted.
2. Crossed, passed over.
3. Translated. E. अव and तॄ with क्त aff.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अवतीर्ण [avatīrṇa], p. p.
Descended, alighted, come down; शैलराजावतीर्णां जह्नोः कन्याम् Me.52; जलनिधिमनुरूपं जह्नुकन्या- वतीर्णा R.6.85; संसारपथमवतीर्णानाम् K.175 who have entered upon mundane life.
Bathed in; उदधिमिवाव- तीर्णः K.158; come to, entered into.
Appeared as an incarnation; तदर्थमवतीर्णो$सौ मन्नियोगाच्चतुर्भुजः Mb.; Pt.1.
Crossed, passed over; अपि नामावतीर्णो$सि बाणगोचरम् Māl.1 crossed the path, gone within the range, of arrows; दर्शनपथमवतीर्णः Ś.3.
Fallen (as the night); अवतीर्णायां तस्यां यामिन्याम् K.269; भरेणावतीर्णायां रजन्याम् K.368.
Translated. -र्णम् (= अवतारः) Manifestation; cf. पद्मावतीर्णपूर्णा Svapna.1.1. -Comp. -ऋण a. absolved from debt.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अवतीर्ण/ अव-तीर्ण mfn. alighted , descended
अवतीर्ण/ अव-तीर्ण mfn. got over (a disease) Katha1s.
अवतीर्ण/ अव-तीर्ण mfn. translated L.
Purana Encyclopedia
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Avatīrṇa : nt.: Name of a tīrtha.
A. Location: Situated near the confluence of the river Sarasvatī and the river Aruṇā 3. 81. 133, (131).
B. Origin: It was created in the bygone days by Darbhin for he was compassionate to the Brāhmaṇas (viprāṇām anukampārthaṁ darbhiṇā nirmitaṁ purā) 3. 81. 133; while creating it Darbhin had brought together waters of the four oceans (samudrāś cāpi catvāraḥ samānītāś ca darbhiṇā) 3. 81. 136.
C. Importance: Even if one has not performed the sacred rites nor recited the mantras, if he bathes in this tīrtha he is as good as one who has observed the vows-this is declared in an ancient text (?) (dṛṣṭam etat purātane) 3. 81. 135; one who bathes in the tīrtha does not meet with adversity (na durgatim avāpnuyāt) und he obtains the fruit of donating four thousand cows 3. 81. 136.
_______________________________
*2nd word in left half of page p290_mci (+offset) in original book.
Mahabharata Cultural Index
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Avatīrṇa : nt.: Name of a tīrtha.
A. Location: Situated near the confluence of the river Sarasvatī and the river Aruṇā 3. 81. 133, (131).
B. Origin: It was created in the bygone days by Darbhin for he was compassionate to the Brāhmaṇas (viprāṇām anukampārthaṁ darbhiṇā nirmitaṁ purā) 3. 81. 133; while creating it Darbhin had brought together waters of the four oceans (samudrāś cāpi catvāraḥ samānītāś ca darbhiṇā) 3. 81. 136.
C. Importance: Even if one has not performed the sacred rites nor recited the mantras, if he bathes in this tīrtha he is as good as one who has observed the vows-this is declared in an ancient text (?) (dṛṣṭam etat purātane) 3. 81. 135; one who bathes in the tīrtha does not meet with adversity (na durgatim avāpnuyāt) und he obtains the fruit of donating four thousand cows 3. 81. 136.
_______________________________
*2nd word in left half of page p290_mci (+offset) in original book.