आम्रात
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आम्रातः, पुं, (आम्र + अत् + अच् ।) आम्रातकः । इति शब्दमाला ॥ (अस्य गुणाः । यदुक्तं । “आम्रातमम्लं वातघ्नं गुरूष्णं रुचिकृत् परम् । पक्वन्तु तुवरं स्वादुरसपाकं हिमं स्मृतम् । तर्पणं श्लेष्मनं स्निग्धं वृष्यं विष्टम्भि वृंहणम् । गुरु बल्यं मरुत्पित्तक्षतदाहक्षयास्रजित्” । “राजाम्रष्टङ्क आम्रातः कामाह्वो राजपुत्त्रकः । राजाम्रन्तुवरं स्वादु विशदं शीतलं गुरु ॥ ग्राहि रूक्षं विबन्धाध्मवातकृत् कफपित्तनुत्” । इति भावप्रकाशः ॥ तथा च चरके । “मधुरं वृंहणं बल्यमाम्रातं तर्पणं गुरु । सस्नेहं श्लेष्मलं शीतं वृष्यं विष्टभ्य जीर्य्यति” ॥)
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आम्रात¦ पु॰ आम्रमाम्ररसमतति अत--पचा॰ अच्। (आमडा)
१ वृक्षे
२ तत्फले न॰। तत्फलस्याम्रतुल्यरस-त्वात्तथात्वम्।
“आम्रातमम्लं वातघ्नं गुरूष्णं रुचिकृत्परम्। सुपक्वं तुवरं स्वादु रसपाकं हिमं स्मृतम्। तर्पणं श्लेष्मलं स्निग्धं रुच्यं विष्टम्भि वृंहणम्। गुरुबल्यं मरुत्पित्तक्षतदाहक्षयास्रजित्” भा॰ प्र॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आम्रात¦ m. (-तः) The hog-plum, (Spondias mangifera). E. आम्र the mango, and अत् to go, the affix अच्; the fruit resembling the mango: also आम्रातक।
Apte
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आम्रातः [āmrātḥ], [आम्रं आम्ररसं अतति अत्-अच् Tv.] The hog-plum, Spondias Mangifera (its juice resembling that of the mango. Mar. आंबाडा). -तम् The fruit of this tree.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आम्रात m. the hog-plum , Spondias Mangifera Sus3r.