आरोह
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आरोहः, पुं, (आङ् + रुह् + घञ् ।) दैर्ध्यं । वरस्त्रि- याः श्रोणिः । इत्यमरः ॥ (यथा माघे “आरोहै- र्निविडवृहन्नितम्बविम्बैः” ।) अवरोहः । आरो- हणं । गजारोहः । समुच्छ्रयः । इति मेदिनी ॥ (“आरोहमिव रत्नानां प्रतिष्ठानमिव श्रियः” । इति रामायणे ।) परिमाणविशेषः । नितम्बः । इति हेमचन्द्रः ॥ (आरोहति यः । आङ् + रुह् + अच् । निषादी । यथा, हरिवंशे, -- “अश्वाश्च पर्य्यधावन्त हतारोहा दिशो दश” ।)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आरोह पुं।
वरस्त्रियाः_श्रोणी
समानार्थक:आरोह
3।3।239।1।2
दारेषु च गृहाः श्रोण्यामप्यारोहो वरस्त्रियाः। व्यूहो वृन्देऽप्यहिर्वृत्रेऽप्यग्नीन्द्वर्कास्तमोपहाः॥
पदार्थ-विभागः : अवयवः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आरोह¦ पु॰ आ + रुह--घञ्।
१ आक्रभणे
२ नीचस्थानादूर्द्ध-देशगमने
३ अङ्कुरादिप्रादुर्भावे शब्दच॰
४ गजवाजिनामुपरिगमने
५ दीर्घत्वे
६ उच्चत्वे च
७ नितम्बे।
“वरारोहा मत्तकाशिन्युत्तमा वरवर्ण्णिनी” इत्यमरः
“सारमानवरारोहा” उद्भटः।
“आरोहैर्निविडवृहन्नित-म्बविम्बैः” माघः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आरोह¦ m. (-हः)
1. Length.
2. A woman's waist.
3. Ascent, rising, creep- ing up.
4. Mounting, riding.
5. The rider of a horse or elephant.
6. Weight.
7. A measure.
8. The buttocks.
9. A mine. E. आङ् be- fore रुह् to rise, to mount, affix घञ्।
Apte
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आरोहः [ārōhḥ], [आ-रुह्-घञ्]
One who mounts, a rider, as in अश्वारोह, स्यन्दनारोह; सारोहाणां च वाजिनाम् Rām.; one who is seated in a carriage.
Ascent, rising, mounting, ascending, riding; आरोहे विनये चैव युक्तो वारणवाजिनाम् Rām.2.1.28.
An elevated place, elevation, altitude; height; नगाद्यारोह; उच्छ्रायः Ak. Mb.13.147.16.
Haughtiness, pride.
A mountain, a heap.
A woman's waist; the buttocks; सा रामा न वरारोहा Udb.; आरोहैर्निबिडबृहन्नितम्बबिम्बैः Śi.8.8.; Bhāg.1.6.16.
Length.
A kind of measure.
A mine.
Descending.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आरोह/ आ-रोह m. one who mounts or ascends , a rider (on a horse etc. ) , one who is seated in a carriage R.
आरोह/ आ-रोह m. ascent , rising , creeping up , mounting S3ak. Katha1s. R.
आरोह/ आ-रोह m. haughtiness , pride Katha1s.
आरोह/ आ-रोह m. elevation , elevated place , altitude R.
आरोह/ आ-रोह m. a heap , mountain R.
आरोह/ आ-रोह m. increase Sa1h.
आरोह/ आ-रोह m. a woman's waist , the swell of the body R. BrahmaP. S3is3.
आरोह/ आ-रोह m. length L.
आरोह/ आ-रोह m. a particular measure L.
आरोह/ आ-रोह m. descending(= अव-रोह?) L.