इङ्गुद
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
इङ्गुदः, पुं (इङ्गं द्यति अवखण्डयतीति । इङ्ग + दो + क । अस्य उक् ।) इङ्गुदीवृक्षः । इत्यमर- भरतौ ॥ (“इङ्गुदन्तिक्तमधुरं स्निग्धोष्णं कफवातजित्” । इति चरकः ॥ ० ॥ विशेघोऽन्यश्चेङ्गुदीशब्दे ज्ञेयः ॥)
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
इङ्गुद¦ पु॰ इङ्गुः रोगस्तम् द्यति दो--क।
१ तापसतरौ
“इङ्गुदः कुष्ठभूतादिग्रहब्रणविषक्रमीन्। हन्त्यु-ष्णः श्वित्रशूलघ्नस्तिक्तकः कटुपाकवान्” भाव॰ प्र॰। गौरा॰ङीष् इङ्गुदीत्यप्यत्र स्त्री।
“ताइङ्गुदीस्नेहकृतप्रदीपम्” रघुःतस्याःफलम् अण् प्लक्षादि॰ न लुक्। ऐङ्गुदं तत्फले न॰। अस्याः पर्य्यायद्वारा लक्षणं दर्श्यते। हिङ्गुपत्रता विष-हारिता वातनाशकता तैलफलत्वम् तीक्ष्णकण्टकता पूति-गन्धिता क्रोष्टुफलत्वम्।
२ ज्योतिष्मतीवृक्षे पु॰ रत्नमा॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
इङ्गुद¦ mf. (-दः-दी) The name of a plant, commonly Ingua E. इङ्गु going, and द what gives; the pen. अ is changed to उ and the fem. affix is ङीष्।
Apte
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
इङ्गुदः [iṅgudḥ] दी [dī] इङ्गुलः [iṅgulḥ], दी इङ्गुलः N. of a medicinal tree, Terminalia Catappa (Mar. हिंगणबेट); इङ्गुदीपादपः सो$ यम् U.1.21; प्रस्निग्धाः क्वचिदिङ्गुदीफलभिदः सूच्यन्त एवोपलाः Ś.1.14. -दम् the nut of the tree.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
इङ्गुद mf( ई). the medicinal tree Terminalia Catappa (in Bengal confounded with Putranjiva Roxburghii Wall.) MBh. R. Sus3r. S3ak. Ragh.
इङ्गुद n. the nut of the tree Terminalia Catappa MBh.