ईक्षण
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ईक्षणम्, क्ली, (ईक्ष + भावे, ल्युट् ।) दर्शनम् । (“कृतान्धा धनलोभान्धाः नोपकारेक्षणक्षमाः” । इति कथासरित्सागरे ॥) (ईक्ष्यतेऽनेनति करणे ल्युट् ।) चक्षुः । इत्यमरः ॥ (“अभिमुखे मयि संवृतमीक्षणम्” । इति शाकुन्तले । २ अङ्के । “श्वासक्षामेक्षणा दीना सुनीतिर्वाक्यमब्रवीत्” । इति विष्णुपुराणे । १ । ११ । १५ । निरूपणम् । पर्य्य- वेक्षणम् । यथा, मनुः ७ । १४१ । “स्थापयेदासने तस्मिन् खिन्नःकार्य्येक्षणे नृणाम्” ।)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ईक्षण नपुं।
नेत्रम्
समानार्थक:लोचन,नयन,नेत्र,ईक्षण,चक्षुस्,अक्षि,दृश्,दृष्टि,गो
2।6।93।1।4
लोचनं नयनं नेत्रमीक्षणं चक्षुरक्षिणी। दृग्दृष्टी चास्रु नेत्राम्बु रोदनं चास्रमश्रु च॥
अवयव : नेत्रमलम्,नेत्रकनीनिका,अश्रुः,अक्षिलोमन्,नेत्रच्छदः
सम्बन्धि2 : अश्रुः,नेत्रप्रान्तः
पदार्थ-विभागः : अवयवः
ईक्षण नपुं।
वीक्षणम्
समानार्थक:निर्वर्णन,निध्यान,दर्शन,आलोकन,ईक्षण,दृष्टि
3।2।31।1।5
निर्वर्णनं तु निध्यानं दर्शनालोकनेक्षणम्. प्रत्याख्यानं निरसनं प्रत्यादेशो निराकृतिः॥
पदार्थ-विभागः : , क्रिया
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ईक्षण¦ न॰ ईक्ष--भावे ल्युट्।
१ दर्शने। करणे ल्युट्।
२ नेत्रे। तत्र दर्शने
“खिन्नः कार्य्येक्षणे नॄणाम्” मनुः नेत्रे।
“अभिमुखे मयि संवृतमीक्षणम्” शकु॰
“सदा संरब्धनयनौसदा चानिमेक्षणौ” भा॰ आ॰
३३ अ॰।
“इत्यद्रिशोभाप्रहितेक्षणेन” रघुः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ईक्षण¦ n. (-णं)
1. Sight, seeing.
2. An eye. E. ईक्ष् to see, ल्युट् aff.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ईक्षणम् [īkṣaṇam], [ईक्ष्-ल्युट्]
Seeing, beholding &c.
A look, sight, aspect, view.
An eye; अश्रुपूर्णाकुलेक्षणम् Bg.2.1. इत्यद्रिशोभाप्रहितेक्षणेन R.2.27; so अलसेक्षणा.
Regarding, looking after, caring for. -श्रवस् m. A serpant; एषा नो नैष्ठिकी बुद्धिः सर्वेषामीक्षणश्रवः Mb.1.37.29.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ईक्षण n. a look , view , aspect sight Ka1tyS3r. La1t2y. Katha1s. Pan5cat. Ratna1v. etc.
ईक्षण n. regarding , looking after , caring for Mn.
ईक्षण n. eye MBh. R. Sus3r. S3ak. etc.