किशोर
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
किशोरः, पुं, (किञ्चित् शृणाति । शॄ हिंसायाम् । “किशोरादयश्च” । उणाम् । १ । ६६ । इति ओरन् । निपातनात् साधुः ।) अश्वशिशुः । (“कि- शोरं वडवा यथा” । इति महाभारतम् ॥) तैल पर्ण्योषधिः । सूर्य्यः । तरुणावस्थः । स तु एका- दशवर्षावधिपञ्चदशवर्षपर्य्यन्तवयस्कः । इति मे- दिनी ॥ कैशोरावस्थायुक्ते वाच्यलिङ्गोऽपि ॥ (यथा, श्रीभागवतटीकाकृत्स्वामिपादधृतवचनम् । “कौमारं पञ्चमाब्दान्तं पौगण्डं दशमावधि । कैशोरमापञ्चदशात् यौवनञ्च ततः परम्” ॥)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
किशोर पुं।
अश्वबालः
समानार्थक:बाल,किशोर
2।8।46।2।2
पृष्ठ्यः स्थौरी सितः कर्को रथ्यो वोढा रथस्य यः। बालः किशोरो वाम्यश्वा वडवा वाडवं गणे॥
जनक : अश्वः
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्येतरः, जन्तुः, स्तनपायी
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
किशोर¦ पुं कश--शब्दे किशोरा॰ निपा॰।
१ अश्वशिशौ
२ तैलपण्यौषधौ
३ सूर्य्ये च मेदि॰
“किञ्चिच्छूरः किशोरःस्यात् यतो हि दशमात् परम्। शूरत्वं दृश्यते किञ्चिदनुवृद्धंदिने दिने”
३ इत्युक्तावस्थापन्ने त्रि॰। स्त्रियां वयो-वाचित्वात् ङीष् किशोरी।
“कौमारं पञ्चमाव्दान्तंपौगण्ड दशतावधि। कैशोरमापञ्चदशात् यौवनञ्चंततः परम्” भाग॰ टीकाकृच्श्रीधरधृतवचनात् दशवर्षोत्तरंपञ्चदशाव्दपर्य्यन्तवयस्कःकिशोर इति बोध्यम्।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
किशोर¦ mfn. (-रः-रा-रं) Young, infantine. m. (-रः)
1. A colt.
2. The sun.
3. Benjamin, (Styrax benzoin.)
4. A youth, a lad, one from his [Page183-b+ 60] birth to the end of his fifteenth year: a minor in law अजातव्यवहारः becoming, after his fifteenth year, subject to suits at law or जातव्यवहार E. किम् what, used contemptuously, श to go, and ओरन् Unadi affix; also कन् added किशोरकः।
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
किशोरः [kiśōrḥ], [Uṇ.1.65]
A colt, cub, the young of any animal; केसरिकिशोरः &c. ततः किशोरा म्रियन्ते Av.12. 4.7.
A youth, lad, a boy below fifteen, a minor in law (अप्राप्तव्यवहारः); न बालो न किशोरस्त्वं बलश्च बलिनां वरः Bhāg.1.43.39.
The sun.
री A young one of any animal (as horse), mare; उद्दामेव किशोरी नियतिः खलु प्रत्येषितुं याति Mk.1.19.
A maiden, a young woman.
A daughter; भजामस्त्वां गौरीं नगपतिकिशोरीमविरतम् Sundaralaharī.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
किशोर m. a colt AV. xii , 4 , 7 Hariv. R.
किशोर m. a youth , lad BhP.
किशोर m. the sun L.
किशोर m. Benjamin or Styrax Benzoin(= तैल-पर्ण्य्-ओषधि) L.
किशोर m. N. of a दानवHariv.
Purana index
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--A दानव who took part in the तारकामय. M. १७३. २१; १७७. 7.