कोष्ण

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

कोष्णम्, क्ली, (कु ईषत् उष्णम् । कोः कादेशः ।) ईषदुष्णम् । तत्पर्य्यायः । कवोष्णम् २ मन्दोष्णम् ३ कदुष्णम् ४ । तद्वति त्रि । इत्यमरः । १ । ४ । ३५ ॥ (यथा, रघौ । १ । ८४ । “भुवं कोष्णेन कुण्डोध्नी मेध्येनावभृथादपि । प्रस्रवेणाभिवर्षन्ती वत्सालोकप्रवर्त्तिना” ॥)

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

कोष्ण नपुं।

ईषदुष्णम्

समानार्थक:कोष्ण,कवोष्ण,मन्दोष्ण,कदुष्ण

1।3।35।1।1

कोष्णं कवोष्णं मन्दोष्णं कदुष्णं त्रिषु तद्वति। तिग्मं तीक्ष्णं खरं तद्वन्मृगतृष्णा मरीचिका॥

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, तेजः

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

कोष्ण¦ न॰ ईषदुष्णम् कोः कादेशः।

१ ईषदुष्णस्पर्शे

२ तद्वतित्रि॰ अमरः।
“भुवं कोष्णे न पीनोध्री शेध्नेघावभृथादपि” रघुः
“घृतेन सा शान्तिसुपैति जिह्वा कोष्णेन यष्टी-मधुकान्वितेन”
“शोथं सतोदं कोष्ठेन सर्पिषा परिषे-चयेत्” सुश्रु॰[Page2274-a+ 38]

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

कोष्ण¦ mfn. (-ष्णः-ष्णा-ष्णं) Warm, moderately warm, tepid. n. (-ष्णं) Warmth. E. का diminutive, and उष्ण warm.

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

कोष्ण [kōṣṇa], a. [ईषदुष्ण, कोः कादेशः] Luke-warm, tepid; भुवं कोष्णेन कुण्डोध्नी मेध्येनावभृथादपि R.1.84. -ष्णम् Warmth.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

कोष्ण/ को mfn. ( Pa1n2. 6-3 , 107 ) moderately warm , tepid Sus3r. Ragh. i , 84

कोष्ण/ को n. warmth W. (See. कवो-ष्ण, कद्-उष्ण.)