गल्

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

गल् [gal], 1 P. (गलति, -जगाल, अगालीत्, गलितुम्, गलित)

To drop, drip, ooze, trickle; जलमिव गलत्युपदिष्टम् K.13; अच्छकपोलमूलगलितैः (अश्रुभिः) Amaru.29,96; Bv.2.21; R.19.22.

To drop or fall down; शरदमच्छगलद्वस- नोपमा Śi.6.42;9.75; प्रतोदा जगलुः Bk.14.99;17.87. गलद्धम्मिल्ल Gīt.2; R.7.1; Me.46.

To vanish, disappear, pass away, be removed; गलति मध्यरात्रे Dk.; शैशवेन सह गलति गुरुजनस्नेहः K.289; विद्यां प्रमादगलिता- मिव चिन्तयामि Ch. P.1; Bh.2.44; Bk.5.43; R.3.7.

To eat, swallow (connected with गॄ). -Caus. or 1 U. (p. p. गलित)

To pour out.

To filter, strain.

To flow (Ā.).

To fuse, liquefy, dissolve, melt. -With निस् to ooze or flow out, trickle down; निर्गलिताम्बुगर्भं शरद्घनं नार्दति चातको$पि R.5.17.-पर्या to drop down; Bk.2.4.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

गल् cl.1 P. लति, to drip , drop , ooze , trickle , distil Pan5cat. v BrahmaP. Katha1s. etc. ; to fall down or off Ragh. vii , 10 Bhat2t2. Gi1t. Prab. ii ; to vanish , perish , pass away Das3. Katha1s. Kuval. : Caus. गालयति, to cause to drop , filter , strain Sus3r. Das3. ; to cause (the water of a dropsical person) to go off Car. vi , 18 ; to fuse , liquefy , dissolve , melt Sus3r. : A1. ते, to flow Dha1tup. xxxiii , 26 : Intens.p. जल्गल्यमान, causing to drop from one's body Nir. vii , 13 ; ([ cf. Old Germ. qvall , quillu , qual and quella , " a well. "])

गल् (= 2. गॄ) cl.1 P. लति, to eat , swallow Dha1tup. xv , 39.