जघन
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जघनम्, क्ली, (हन्यते इति । हन् + “हन्तेः शरीरा- वयवे द्वे च ।” उणां । ५ । ३२ । इति अच् द्बित्वञ्च । “अभ्यासाच्च ।” ७ । ३ । ५५ । इति कुत्वम् ।) स्त्रीकट्याः पुरोभागः । (यथा, माघे । ५ । २९ । “नाभिह्रदैः परिगृहीतरयाणि यत्र स्त्रीणां बृहज्जघनसेतुनिवारितानि ॥”) कटिः । इति मेदिनी । ने, ६७ ॥ (यथा, देवी- भागवते । १ । ९ । ८१ । “भगवान् द्बिगुणं चक्रे जघनं विस्मितौ तदा । शीर्षे सन्दधतां तत्र जघने परमाद्भुते ॥”)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जघन नपुं।
स्त्रीकट्याः_अग्रभागः
समानार्थक:जघन
2।6।74।2।2
कटो ना श्रोणिफलकं कटिः श्रोणिः ककुद्मती। पश्चान्नितम्बः स्त्रीकट्याः क्लीबे तु जघनं पुरः॥
सम्बन्धि1 : स्त्री
पदार्थ-विभागः : अवयवः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जघन¦ न॰ वक्रं हन्ति हन--यङ् अच् पृषो॰। स्त्रीणां
१ श्रीणिपुरोभागे,
२ श्रोणौ च।
“चीनांशुकमिव पीन-स्तनजघनायाः कुलीनायाः” उद्भटः।
“जघनेनघनेन सा” भट्टिः।
“गङ्गायमुनयोर्मध्ये पृथि-व्या जघनं स्मृतम्। प्रयागं जघनस्थानम्” भा॰व॰
८५ अ॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जघन¦ n. (-नं)
1. Mons veneris.
2. The hip and loins. E. हन् to kill or hurt, जघन substituted for the radical, and अच् Unadi aff. वक्र हन्ति हन-यङ् अच् पृषो० |
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जघनम् [jaghanam], [वक्रं हन्ति हन् यङ् अच् पृषो˚; Uṇ.5.32]
The hip and the lions, the buttocks; घटय जघने काञ्चीमञ्च स्रजा कबरीभरम् Gīt.12.
The pudenda.
Rear-guard, the reserve of an army.
A fault. जघनं स्यात् कटेः पूर्वे श्रोणिभागापराधयोः Nm.
Comp. अर्धः the hinder part.
rear-guard. -कूपकौ (dual) the hollows of the lions of a handsome woman. -गौरवम् weight of the hips; Ś.8.8.
चपला an unchaste or libidinous woman; पत्यौ विदेशयाते परमसुखं जघनचपलायाः Pt.1.173; प्रिया यथा स्याज्जघनचपला Bṛi. S.14.3.
a woman active in dancing.
विपुला a woman having stout hips.
N. of a metre.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जघन m. ( जन्ह्)([ RV. i , 28 , 2 ; v , 61 , 3 ; vi , 75 , 13 ]) n. ([ AV. xiv , 1 , 36 TS. ii TBr. ii , etc. ]) the hinder part , buttock , hip and loins , pudenda , mons veneris( ifc. f( आ). [ Pa1n2. 4-1 , 56 Ka1s3. ] MBh. xiii , 5324 R. Megh. )
जघन m. the hinder part of an altar S3ulbas. iii , 52
जघन m. rear-guard MBh. iii , v f. ,ix
Vedic Rituals Hindi
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जघन न.
किसी दी हुई वस्तु का पिछला भाग (बौ.शु.सू. 3.52) जघनेन - पीछे (जघनेन गार्हपत्यं वावातया सह संविशति), शां.श्रौ.सू. 16.1.7 (अश्वमेधयज्ञ)।