टङ्क
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
टङ्कः, पुं, (टकि + घञ् ।) कोपः । कोषः । असिः । ग्रावदारणः । इति मेदिनी । के, २४ ॥ (यथा, अनर्घराघवे । १ । २२ । “यः क्षत्त्रदेहं परितक्ष्य टङ्कै- स्तपोमयैर्ब्राह्मणमुच्चकार ॥”) परिमाणविशेषः । स तु चतुर्म्माषकरूपश्चतु- र्व्विंशतिरक्तिकारूपो वा । जङ्घा । इति हेम- चन्द्रः । ३ । ५८३ ॥ दर्पः । इति हलायुधः ॥
टङ्कः, पुं क्ली, (टकि + घञ् अच् वा ।) नील- कपित्थः । (यथा, सुश्रुते सूत्रस्थाने ४६ । “शीतं कषायं मधुरं टङ्कं मारुतकृद्गुरु ॥”) खनित्रम् । टङ्कणः । इति मेदिनी । के, २४ ॥ दर्पः । इति शब्दरत्नावली ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
टङ्क पुं।
पाषाणदारणघनभेदः
समानार्थक:टङ्क,पाषाणदारण
2।10।34।1।3
वृक्षादनी वृक्षभेदी टङ्कः पाषाणदारणः। क्रकचोऽस्त्री करपत्रमारा चर्मप्रभेदिका॥
पदार्थ-विभागः : उपकरणम्,आयुधम्
टङ्क पुं-नपुं।
अश्मदारणम्
समानार्थक:टङ्क
3।3।17।12।2
स्याद्दाम्भिकः कौक्कुटिको यश्चादूरेरितेक्षणः। ललाटिकः प्रभोर्भालदर्शी कार्याक्षमश्च यः॥ भूभृन्नितम्बवलयचक्रेषु कटकोऽस्त्रियाम्. सूच्यग्रे क्षुद्रशत्रौ च रोमहर्षे च कण्टकः। पाकौ पक्तिशिशू मध्यरत्ने नेतरि नायकः। पर्यङ्कः स्यात्परिकरे स्याद्व्याघ्रेऽपि च लुब्धकः। पेटकस्त्रिषु वृन्देऽपि गुरौ देश्ये च देशिकः। खेटकौ ग्रामफलकौ धीवरेऽपिच जालिकः। पुष्परेणौ च किञ्जल्कः शुल्कोऽस्त्री स्त्रीधनेऽपि च। स्यात्कल्लोलेऽप्युत्कलिका वार्धकं भाववृन्दयोः। करिण्यां चापि गणिका दारकौ बालभेदकौ। अन्धेऽप्यनेडमूकः स्याट्टङ्कौ दर्पाश्मदारणौ। मृद्भाण्डेऽप्युष्ट्रिका मन्थे खजको रसदर्वके॥
पदार्थ-विभागः : , क्रिया
टङ्क पुं-नपुं।
मदः
समानार्थक:दर्प,अवलेप,अवष्टम्भ,चित्तोद्रेक,स्मय,मद,टङ्क,आमोद,वितान
3।3।17।12।2
स्याद्दाम्भिकः कौक्कुटिको यश्चादूरेरितेक्षणः। ललाटिकः प्रभोर्भालदर्शी कार्याक्षमश्च यः॥ भूभृन्नितम्बवलयचक्रेषु कटकोऽस्त्रियाम्. सूच्यग्रे क्षुद्रशत्रौ च रोमहर्षे च कण्टकः। पाकौ पक्तिशिशू मध्यरत्ने नेतरि नायकः। पर्यङ्कः स्यात्परिकरे स्याद्व्याघ्रेऽपि च लुब्धकः। पेटकस्त्रिषु वृन्देऽपि गुरौ देश्ये च देशिकः। खेटकौ ग्रामफलकौ धीवरेऽपिच जालिकः। पुष्परेणौ च किञ्जल्कः शुल्कोऽस्त्री स्त्रीधनेऽपि च। स्यात्कल्लोलेऽप्युत्कलिका वार्धकं भाववृन्दयोः। करिण्यां चापि गणिका दारकौ बालभेदकौ। अन्धेऽप्यनेडमूकः स्याट्टङ्कौ दर्पाश्मदारणौ। मृद्भाण्डेऽप्युष्ट्रिका मन्थे खजको रसदर्वके॥
वैशिष्ट्य : मनस्
पदार्थ-विभागः : , गुणः, मानसिकभावः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
टङ्क¦ पु॰ टकि--थञ्--अच् वा।
१ कोक्पे,
२ कोषे,
३ खड्गे
४ पाषाणभेदनेऽस्त्रे च।
५ जङ्घायां मेदि॰।
६ चतुर्माषक-रूपे परिमाणे वैद्य॰
७ नीलकपित्थे,
८ खनित्रे,
९ दर्पे चपु॰ न॰ देमच॰
१० परशौ
११ राजाम्रे च शब्दार्थचि॰
“दार्य्यतां चैव टङ्कौथैः खनित्रैश्च पुरी द्रुतम्” हरिवं॰
९० अ॰।
“टङ्कैर्मनःशिलगुहेव विदार्य्यमाणा” मृच्छ॰।
“हिमाद्रिटङ्कादिव भान्ति यस्याम्” भट्टिः।
“रुरोध रामंशृङ्गीव टङ्कच्छिन्नमनःशिलः” रघुः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
टङ्क¦ mn. (-ङ्कः-ङ्कं)
1. A kind of elephant or wood apple, नीलकपित्थ।
2. Borax.
3. A spade or hoe. m. (-ङ्कः)
1. A hatchet or stone cut- ter's chisel.
2. A sword, a scimiter, a sacrificial hatchet or knife.
3. A scabbard, a sword-sheath.
4. Anger, wrath.
5. A weight of (silver) equal to four mashas.
6. A coin.
7. Pride, arrogance.
8. A cleft, a chasm.
9. A peak. f. (-ङ्गा)
1. The leg.
2. The edge or side of a mountain. E. टकि to bind, affix अच् घञ् वा or ट imitative, कै to emit sound, affix ड, and नुम् augment. संज्ञायाम् |
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
टङ्कः [ṭaṅkḥ] ङ्कम् [ṅkam], ङ्कम् [टङ्क्-घञ् अच् वा]
A hatchet, an axe; a stone-cutter's chisel; टङ्कैर्मनःशिलगुहेव विदार्यमाणा Mk.1.2; R.12.8; Ki.9.22.
A sword.
The sheath of a sword.
A peak shaped like the edge of a hatchet; the slope or declivity of a hill; शिलाः सटङ्कशिखराः Bhāg.8.1.46;1.67.26; Rām.7.5.24. हिमाद्रिटङ्कादिव भान्ति यस्यां गङ्गाम्बुपातप्रतिमा गृहेभ्यः Bk.1. 8.
Anger.
Pride.
The leg.
A chasm, cleft.
The wood-apple tree.
Borax.
A weight of silver equal to four Māṣas; Śukra.4.179.
The fruit of the wood-apple (n.)
A stamped coin.
A spade, hoe.
Beauty, grace; L. D. B.
The ankle; टङ्को$स्त्री टङ्कणे गुल्फे काणान्तरखनित्रयोः । कोशे$- श्मदारणे$पि स्याज्जङ्घायां मासि कथ्यते ॥ Nm.
(in music) A kind of measure. -का The leg. -Comp. -पतिः the master of the mint. -शाला a mint.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
टङ्क mn. ( L. )a spade , hoe , hatchet , stone-cutter's chisel Hariv. 5009ff. R. ii , 80 , 7 Mr2icch. etc.
टङ्क mn. a peak or crag shaped like the edge of a hatchet , edge or declivity of a hill MBh. xii , 8291 R. vii , 5 , 24 BhP. viii , x Bhat2t2. i , 8
टङ्क mn. a leg L.
टङ्क mn. borax L.
टङ्क mn. pride L.
टङ्क m. a sword L.
टङ्क m. a scabbard L.
टङ्क m. a weight of 4 माषs S3a1rn3gS. i , 19 Vet. iv , 2/3
टङ्क m. a stamped coin Hit.
टङ्क m. Feronia elephantum L.
टङ्क m. wrath L.
टङ्क m. (in music) a kind of measure
टङ्क m. a man of a particular caste or tribe Ra1jat. vii , 1003
टङ्क n. the fruit of Feronia elephantum Sus3r.