त्रै

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

त्रै, ङ पालने । इति कविकल्पद्रुमः ॥ (भ्वां-आत्मं- सकं-अनिट् ।) दन्त्यवर्गाद्यादिः । ङ, त्रायते । चक्रिंस्त्राहीत्याद्यौ त्राहीति त्रायते त्रा विच् पश्चात् त्रा इवाचरतीति क्वौ साध्याम् । कैश्चिद- दादौ त्रा पठ्यते । इति क्रमदीश्वरः । इति दुर्गादासः ॥

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

त्रै¦ प्रालने भ्वा॰ आ॰ सक॰ अनिट्। त्रायते अत्रास्त। त्राणःत्रातः।
“मृत्योरात्मानं त्रायते” शत॰ ब्रा॰

२ ।

२ ।

४ ।

७ ।
“गायन्तं त्रायते यस्मात् गायत्त्री तेन कीर्तिता” स्मृतिः
“पुन्नाम्नो नरकाद्यस्मात् पितरं त्रायते सुतः” मनुः।
“ज्ञातेयं कुरु सौमित्रे! भयात् त्रायस्व राघवम्” भट्टिः।

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

त्रै (ङ) त्रैङ्¦ r. 1st cl. (त्रायते) To preserve, to protect, to cherish, to de- fend, &c. E. भ्वा० आ० सक० अनिट् |

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

त्रै [trai], 1 Ā. (त्रायते, त्रात or त्राण) To protect, preserve, rescue or save from, defend from (usually with abl.); क्षतात्किल त्रायत इत्युदग्रः क्षत्रस्य शब्दो भुवनेषु रूढः R.2.53; Bg. 2.4; Ms.9.138; Bk.5.54;15.12. -with परि to save &c.; परित्रायस्व, परित्रायस्व (in dramas).

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

त्रै cl.1 A1. त्रायते( Impv. यताम्, 2. sg. यस्वand त्रास्वpl. यध्वम्and त्राध्वम्RV. ; ep. त्राति, त्रातु, त्राहि; aor. Subj. त्रासते, 2. du. त्रासाथेPrec. त्रासीथाम्RV. ; inf. त्रातुम्MBh. etc. ; ind.p. त्रात्वाBhP. ii , 7 , 9 )to protect , preserve , cherish , defend , rescue from( gen. or abl. ); See. परि-, सं-.