दर्शक
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दर्शकः, पुं, (दर्शयति नृपादिसमीपगमनपथमिति । दृश् + णिच् + ण्वुल् ।) द्वारपालः । इत्य- मरः । २ । ८ । ६ ॥ (जातिविशेषः । यथा, महाभारते । ६ । ९ । ५३ । “काश्मीरा सिन्धुसौवीरा गान्धारा दर्शकास्तथा ॥”) त्रि, दर्शयिता । (यथा, कुमारे । ६ । ५२ । “विधिप्रयुक्तसत्कारैः स्वयं मार्गस्य दर्शकः ॥”) प्रवीणः । इति मेदिनी । के, १०३ ॥ (प्रका- शकः । यथा, हितोपदेशे । १ । ११ । “अनेकसंशयोच्छेदि परोक्षार्थस्य दर्शकम् । सर्व्वस्य लोचनं शास्त्रं यस्य नास्त्यन्ध एव सः ॥” दृश + ण्वुल् । द्रष्टा । यथा, महाभारते । १ । १४१ । १७ । “एकाग्रः स्यादविवृतो नित्यं विवरदर्शकः । राजन्राज्यं सपत्नेषु नित्योद्विग्नः समाचरेत् ॥”)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दर्शक पुं।
द्वारपालकः
समानार्थक:प्रतीहार,द्वारपाल,द्वाःस्थ,द्वास्थित,दर्शक,क्षन्त्रृ
2।8।6।1।5
प्रतीहारो द्वारपालद्वास्थद्वास्थितदर्शकाः। रक्षिवर्गस्त्वनीकस्थोऽथाध्यक्षाधिकृतौ समौ॥
स्वामी : राजा
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दर्शक¦ त्रि॰ पश्यति दृश--ण्वुल् दर्शयति दृश--णिच् ण्वुल्वा।
१ द्रष्टरि
२ प्रधाने
३ निपुणे मेदि॰।
४ द्वारपालेपु॰ अमरः स हि द्वारदेशे समागतान् निवेद्य राजानं[Page3474-a+ 38] दर्शयतीति तस्य तथात्वम्
५ दर्शयितरि च।
“कर्ण्णधारइवापारे भगवान् पारदर्शकः” भाग॰
१ ।
१३ ।
३८ । तुमर्थेण्वुल्।
६ द्रष्टुमित्यर्थे। अनिमन्त्रितोन गच्छेत यज्ञं गच्छेतदर्शकः” भा॰ अनु॰
१०
४ अ॰। दर्शकः द्रष्टुमित्यर्थःएतद्योगेन कर्म्मणि न षष्ठीत्यतः यज्ञमित्यत्र द्वितीया।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दर्शक¦ mfn. (-कः-का-कं) Who or what shows, displays, explains, makes clear, &c. m. (-कः)
1. A door-keeper, a warder.
2. An exhibiter, one who points out or shows any thing.
3. A skilful man, one who is conversant with any science or art, &c. E. दृश् to see, ण्वुल् aff.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दर्शक [darśaka], a. (-का or -र्शिका f.) [दृश्-णिच् ण्वुल्]
Seeing, observing &c.
Showing, pointing out; विधिप्रयुक्त- सत्कारैः स्वयं मार्गस्य दर्शकः Ku.6.52.
Examining, looking out for.
Explaining, making clear, elucidating
कः One who shows or exhibits.
A door-keeper, warder.
A skilful man, one proficient in any art or science.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दर्शक mfn. seeing (with gen. ) Pa1n2. 2-3 , 70 Ka1s3.
दर्शक mfn. looking at( acc. ) MBh. xiii , 5097
दर्शक mfn. ifc. looking for , i , 5559
दर्शक mfn. " examining "See. अक्ष-
दर्शक mfn. showing , pointing out (with gen. Kum. vi , 52 Hit. Introd. 10 ; ifc. Mr2icch. iv , 20 BhP. i , 13 , 38 Ra1jat. i ; with लोहितस्य, making blood appear by striking any one) Mn. viii , 284
दर्शक m. a door-keeper L.
दर्शक m. a skilful man W.
दर्शक m. N. of a prince Va1yuP. ii , 37 , 312
दर्शक m. pl. N. of a people MBh. vi , 361.
Purana index
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--a king of Magadha; ruled for २५ years. वा. ९९. ३१८.
Purana Encyclopedia
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Darśaka : m. (pl.): Name of a Janapada.
Listed by Saṁjaya among the northern Janapadas (also called Deśas 6. 10. 68) of Bhāratavarṣa 6. 10. 37, 5; (gāndhārā darśakās tathā) 6. 10. 52.
_______________________________
*3rd word in right half of page p741_mci (+offset) in original book.
Mahabharata Cultural Index
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Darśaka : m. (pl.): Name of a Janapada.
Listed by Saṁjaya among the northern Janapadas (also called Deśas 6. 10. 68) of Bhāratavarṣa 6. 10. 37, 5; (gāndhārā darśakās tathā) 6. 10. 52.
_______________________________
*3rd word in right half of page p741_mci (+offset) in original book.