दहर
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दहरम्, क्ली, (दह + बाहुलकात् अरः ।) सूक्ष्मम् । यथा, श्रीभागवते । १० । ८७ । १८ । “उदरमुपासते य ऋषिवर्त्मसु कूर्पदृशः । परिसरपद्धतिं हृदयमारुणयो दहरम् ॥” “आरुणयस्तु साक्षात् हृदयस्थं दहरं सूक्ष्म- मेवोपासते ।” इति तट्टीकायां श्रीधरस्वामी ॥
दहरः, पुं, (दहति गृहद्रव्यनाशनेन सन्तापय- तीति । दह + अरः ।) मूषिका । स्वल्पम् । भ्राता । बालकः । इति विश्वमेदिन्यौ ॥
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दहर¦ पु॰ दह--अर।
१ मूषिकायां
२ स्वल्पे
३ भ्रातरि
४ बालकेच मेदि॰।
५ अतिसूक्ष्मे
६ दुर्वोधे च
“अथ यदिदं दहरंपुण्डरीकं वेश्म दहरोऽस्मिन्नन्तराकाशस्तस्मिन् यदन्त-स्तदन्वेष्टव्यं तद्वाव विजिज्ञासितव्यम्” छा॰ उ॰। तत्र स्वल्पे
“नेष्टा पत्नीमानेष्यन् कौशं वासः परिधाप-यति चण्डातकं दहरं वा” कात्या॰ श्रौ॰
१४ ।
५ ।
३
“परिधापयतीति कारितत्वादध्येषणात्र भवति चण्डा-तकं चलनक उच्यते एवं ह्यभियुक्तोपदेशः अर्द्धोरुकंविलासिन्या वासश्चण्डातकं विद्H” दहरं तु कौपोनम्दहरशब्दस्याल्पवाचकत्वात्” कर्कः।
२ नरके
३ वरुणे चउणादि॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दहर¦ mfn. (-रः-रा-रं) Thin, small, fine. m. (-रः)
1. A rat, a mouse.
2. A [Page336-b+ 60] young animal.
3. A younger brother.
4. A child, an infant. E. दह् to burn, affix अर |
Apte
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दहर [dahara], a. [दह्-अर्] Small, subtle, fine, thin; अस्मिन् ब्रह्मपुरे दहरं पुण्डरीकं वेश्म Ch. Up.8.1.1.
Young in age.
Unintelligible.
रः A child, an infant.
Any young animal.
A younger brother.
The cavity of the heart, or the heart itself; परिसरपद्धतिं हृदयमारुणयो दहरम् Bhāg.1.87.18; दहरकुहरवर्ती देवता चक्रवर्ती Viś. Guṇā.459.
A mouse or rat.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दहर mfn. (fr. दोभ्र)small , fine , thin ChUp. viii , 1 , l Ka1tyS3r. xiv KenUp. ( v.l. दभ्र) BhP. x
दहर mfn. young in age Lalit. vii , 72 SaddhP.
दहर m. a younger brother L.
दहर m. a child W.
दहर m. a young animal W.
दहर m. a mouse Gaut. Ya1jn5. iii , 279/271
Vedic Rituals Hindi
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दहर न.
कपड़े की पट्टी, का.श्रौ.सू. 14.5.3 (वाजपेय)। दर्व्यदायुवन दहर 252