द्युम्न

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्युम्नम्, क्ली, (द्युमग्निं मनति अभ्यसत्यस्मै इति । म्ना + कः । “धनमिच्छेत् हुताशनात् ।” इति वचनात् धनफामानां अग्न्याराधनादस्य तथा- त्वम् ।) धनम् । इत्यमरः । २ । ९ । ९० ॥ (यथा, ऋग्वेदे । २ । २ । १० । “अस्माकं द्युम्नमधि पञ्च कृष्टिषूच्चा स्वर्ण शुशु- चीत दुष्टरम् ॥” द्युं तेजो मनतीति ।) बलम् । इति मेदिनी । ने, ११ ॥ (बलाधायकत्वात् अन्नम् । यथा, ऋग्वेदे । ९ । ८ । ८ । “वृष्टिं दिवः परि स्रव द्युम्नं पृथिव्या अधि ॥”)

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्युम्न नपुं।

द्रव्यम्

समानार्थक:द्रव्य,वित्त,स्वापतेय,रिक्थ,ऋक्थ,धन,वसु,हिरण्य,द्रविण,द्युम्न,अर्थ,रै,विभव,द्रविण,ग्रन्थ,साधन

2।9।90।2।3

द्रव्यं वित्तं स्वापतेयं रिक्थमृक्थं धनं वसु। हिरण्यं द्रविणं द्युम्नमर्थरैविभवा अपि॥

 : नद्यादितरणे_देयमूल्यम्, अवश्यं_दीयमानद्रव्यम्, विक्रेयवस्तूनां_मूल्यम्, मूलधनम्, अधिकफलम्, निक्षेपः, स्वामिने_निक्षेपार्पणम्, क्रये_प्रसारितं_द्रव्यम्, क्रेतव्यमात्रके_द्रव्यम्, चौर्यधनम्, वेतनम्, द्यूते_लाप्यमानः, स्त्रीधनम्, मूलवणिग्धनम्, धनम्

पदार्थ-विभागः : धनम्

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्युम्न¦ न॰ दिवं दीप्तिं मनति म्ना--क।

१ घने अमरः।

२ बले निघण्टुः। प्रत्युंन्तः। [Page3773-b+ 38]

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्युम्नम् [dyumnam], 1 Splendour, glory, lustre.

Energy, strength, power.

Wealth, property; धृष्टत्वादत्यमर्षित्वाद् द्युम्नाद्युत्संभवादपि । धृष्टद्युम्नः कुमारो$यं द्रुपदस्य भवत्विति ॥ Mb.1.167. 53.

Inspiration.

Sacrificial offering or oblation.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्युम्न n. splendour , glory , majesty , power , strength RV. AV. S3rS. MBh. i , 6406

द्युम्न n. enthusiasm , inspiration RV. VS.

द्युम्न n. wealth , possession(= धनNaigh. ii , 10 ) Das3.

द्युम्न n. food L.

द्युम्न n. N. of a सामन्A1rshBr.

द्युम्न m. N. of the author of RV. v , 53 , of a सामन्A1rshBr.

द्युम्न m. N. of the author of RV. v , 53

द्युम्न m. of a son of मनुand नड्वलाBhP.

Purana index

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

(I)--a son of चाक्षुस Manu. भा. IV. १३. १६.

(II)--one of the ten branches of the Sukar- मान group of Devas. Br. IV. 1. ८८; वा. १००. ९२.

Vedic Index of Names and Subjects

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

Dyumna, according to Pischel, denotes ‘raft’ in one passage of the Rigveda.