निज
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
निजम्, त्रि, (निश्चयेन जायत इति । नि + जन + डः ।) स्वकीयम् । (यथा, हितोपदेशे । “अयं निजः परो वेति गणना लघुचेतसाम् ॥”) नित्यम् । इत्यमरः । ३ । ३ । ३२ ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
निज वि।
आत्मीयम्
समानार्थक:निज,अन्तर,स्व
3।3।32।2।2
समे क्ष्मांशे रणेऽप्याजिः प्रजा स्यात्सन्ततौ जने। अब्जौ शङ्खशशाङ्कौ च स्वके नित्ये निजं त्रिषु॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्
निज वि।
नित्यम्
समानार्थक:शाश्वत,ध्रुव,नित्य,सदातन,सनातन,निज,सना
3।3।32।2।2
समे क्ष्मांशे रणेऽप्याजिः प्रजा स्यात्सन्ततौ जने। अब्जौ शङ्खशशाङ्कौ च स्वके नित्ये निजं त्रिषु॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, कालः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
निज¦ त्रि॰ नितरां जायते नि + जन--ड।
१ स्वकीये
२ नित्ये चअमरः।
“सेनागजेन मथितस्य निजप्रसूनैः” माघः।
३ स्वाभाविके
“स्वाम्यं यस्य निजम्” न्याय लीला॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
निज¦ mfn. (-जः-जा-जं)
1. Own.
2. Perpetual, eternal.
3. Peculiar. E. नि implying continuance, and ज what is produced. नितरां जायते नि + जन-ड |
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
निज [nija], a. [नितरां जायते निजन्-ड]
Innate, indigenous, native, inborn, congenial.
Own, one's own, relating to one-self, of one's own party or country; निजं वपुः पुन- रनयन्निजां रुचिम् Śi.17.4; R.3.15;18.27; Ms.2.5.
Peculiar.
Continual, perpetual. -m. (pl.) One's own people. -Comp. -बोधः Self-knowledge, spiritual knowledge; भिक्षुर्न चाहं निजबोधरूपः Hastāmalaka Stotra.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
निज/ नि-ज mf( आ)n. ( जन्)innate , native , of one's own party or country (with रिपुm. an enemy in one's own country Hit. ; m. pl. one's own people Ra1jat. )
निज/ नि-ज mf( आ)n. constant , continual AV. Br. Mn. MBh. etc. (in later Sanskrit used as a reflex. possess. pron. = स्व, my own , his own , our own etc. )