नूपुर
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
नूपुरम्, पुं, क्ली, (नू + क्विप् । नुवि पुरति इति । पुर अग्रगमने + “इगुपधेति ।” ३ । १ । १३५ । इति कः ।) स्वनामख्यातपादभूषणम् । नेपुर इति भाषा । तत्पर्य्यायः । पादाङ्गदम् २ तुला- कोटिः ३ मञ्जीरः ४ हंसकः ५ पादकटकः ६ । इत्यमरः ॥ पदाङ्गदम् ७ । इति शब्दरत्नावली ॥ (यथा, मार्कण्डेये । ८२ । २५ । “नूपुरौ विमलौ तद्वद्ग्रैवेयकमनुत्तमम् ॥” “गुणवानपि मौखर्य्यात् पादे लुठति नूपुरः । हारस्तु मूकभावेन कण्टवल्लभतां गतः ॥ इत्युद्भटः ॥)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
नूपुर पुं-नपुं।
नूपुरः
समानार्थक:पादाङ्गद,तुलाकोटि,मञ्जीर,नूपुर
2।6।109।2।4
क्लीबे सारसनं चाथ पुंस्कट्यां शृङ्खलं त्रिषु। पादाङ्गदं तुलाकोटिर्मञ्जीरो नूपुरोऽस्त्रियाम्.।
पदार्थ-विभागः : आभरणम्
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
नूपुर¦ न॰ नू--क्विप् नुवि पुरति पुर--अन्तगमने क। (नेपुर)पादाङ्गदे अमरः
“अप्सरोनूपुररवैः प्रनृत्यद्वरबर्हिणः” भा॰ व॰
१४
६ अ॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
नूपुर¦ mn. (-रः-रं) An ornament for the toes and feet. E. णु to praise or be praised, aff. क्विप्; or नू an ornament, पुर् to precede, aff. क।
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
नूपुरः [nūpurḥ] रम् [ram], रम् An anklet, ornament for the feet; न हि चूडामणिः पादे नूपुरं मूर्ध्नि धार्यते H.2.71; गूढा नूपुरशब्दमात्रमपि मे कान्ता श्रुतौ पातयेत् V.3.15.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
नूपुर mn. ( ifc. f( आ). )an ornament for the toes or ankles or feet , an anklet MBh. Ka1v. etc.
नूपुर m. N. of a descendant of इक्ष्वाकुL.