परिसर
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिसरः, पुं, (परिसरन्त्यत्र । परि + सृ + “पुंसीति ।” ३ । ३ । ११८ । इति घः ।) पर्य्यन्तभूः । नदी- नगरपर्व्वतादेरुपान्तभूमिः । इत्यमरभरतौ ॥ (यथा, मेघदूते । ६९ । “मुक्ताजालैः स्तनपरिसरच्छिन्नसूत्रैश्च हारै- र्नैशो मार्गः सवितुरुदये सूच्यते कामिनीनाम् ॥”) मृत्युः । विधिः । इति मेदिनी । रे । २७९ ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिसर पुं।
नद्यादिसमीपभूमिः
समानार्थक:पर्यन्तभू,परिसर
2।1।14।1।2
पर्यन्तभूः परिसरः सेतुरालौ स्त्रियां पुमान्. वामलूरश्च नाकुश्च वल्मीकं पुन्नपुंसकम्.।
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिसर¦ पु॰ परि + स--अप्।
१ नदीनगरपवतादेः पर्य्यन्तभूमौअमरः
२ मृत्यौ
३ विधाने मेदि॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिसर¦ m. (-रः)
1. Ground on the skirts of a river or mountain, or contiguous to a town, &c.
2. Death, dying.
3. Rule, precept, prescribed mode.
4. Part, place, site.
5. Width, breadth. E. परि about, or end, term, &c. सर going, from सृ to go, aff. अप्।
Apte
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिसरः [parisarḥ], 1 Verge, border, proximity, vicinity, neighbourhood, environs (of a river, mountain, town &c.); गोदावरीपरिसरस्य गिरेस्तटानि U.3.8; परिसरविषयेषु लीढमुक्ताः Ki.5.38.
Position, site.
Width, breadth.
Death.
A rule, precept.
A god.
A vein, artery; परिसरपद्धतिं हृदयमारुणयो दहरम् Bhāg.1.87.18.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिसर/ परि-सर परि-सर्पSee. परिसृ, परि-सृप्, p.604.
परिसर/ परि-सर mfn. adjacent , adjoining , contiguous Sa1y. on RV. iii , 33 , 2
परिसर/ परि-सर mfn. lying near or on( comp. ) Megh. Uttarar.
परिसर/ परि-सर m. position , site Sus3r.
परिसर/ परि-सर m. verge , border , proximity , neighbourhood , environs Ka1v. Pan5c. (See. परी-स्)
परिसर/ परि-सर m. a veils or artery BhP.
परिसर/ परि-सर m. death L.
परिसर/ परि-सर m. a rule , precept L.
परिसर/ परि-सर m. a god L.