पाय्य
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पाय्यम्, क्ली, (मीयतेऽनेनेति । मा माने + “पाय्य- सांनाय्येति ।” ३ । १ । १२९ । इति निपातनात् ण्यद्धात्वादेः पत्वं युगागमश्च ।) परिमाणम् । इत्यमरः । २ । ९ । ८५ ॥ पानम् । इति संक्षिप्तसारोणादिवृत्तिः ॥ जलम् । निन्दनीये, त्रि । इति विश्वः ॥ (पा पाने + णिच् + ण्यत् । पाययितव्ये । यथा, सुश्रुते । १ । १६ । “घृतञ्च पाय्यः स नरः सुजीर्णे स्निग्धो विरेच्यः स यथोपदेशम् ॥”)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पाय्य नपुं।
मानार्थः
समानार्थक:यौतव,द्रुवय,पाय्य
2।9।85।1।3
यौतवं द्रुवयं पाय्यमिति मानार्थकं त्रयम्. मानं तुलाङ्गुलिप्रस्थैर्गुञ्जाः पञ्जाद्यमाषकः॥
: षोडशमाषः, कर्षचतुष्टयम्, हेम्नोऽक्षमानः, सुवर्णस्याक्षपलः, पलशतम्, विंशतितुला, आचितभारः, दशभाराः
पदार्थ-विभागः : , गुणः, परिमाणः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पाय्य¦ न॰ मीयतेऽनेन मा--ण्यत् नि॰ पादेशः।
१ परिमाणे
२ पानीये न॰
३ निन्दनीये त्रि॰ विश्वः।
४ पाने उणादि॰
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पाय्य¦ mfn. (-य्यः-य्या-य्यं) Low, vile, reprehensible, contemptible. n. (-य्यं)
1. Measure.
2. Water.
3. Drinking.
4. Practice, profession. E. पा to drink, ण्यत् aff.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पाय्य [pāyya], a. Low, vile, contemptible.
य्यम् Water.
Drinking.
Protection.
A measure (परिमाण); पाय्यसान्नाय्यनिकाय्यधाय्याः मानहविर्निवाससामिधेनेषु P.III.1.29 quoted by ŚB. on Ms.5.3.5.
Practice, profession.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पाय्य mfn. to be (or being) drunk L.
पाय्य mfn. to be caused to drink (with acc. ) Sus3r.
पाय्य n. drinking(See. पूर्व-प्)
पाय्य n. water L.
पाय्य (prob.) protection(See. नृ-, बहु.).
पाय्य n. a measure Pa1n2. 3-1 , 129 (See. vi , 2 , 122 )
पाय्य n. practice , profession W.
पाय्य mfn. low , vile , contemptible L.