प्रणिधि
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रणिधिः पुं, (प्रणिधीयते इति । प्र + नि + धा + किः ।) चरः । (यथा, देवीभागवते । ५ । ३ । ९ । “प्रणिधिं प्रेषयामास हयारिस्तु शचीपतिम् ॥”) प्रार्थनम् । इत्यमरः । ३ । ३ । ९९ ॥ अवधानम् । इति भरतः ॥ (बृहद्रथपुत्त्रः । यथा, महा- भारते । ३ । २१९ । ९ । “बृहद्रथस्य प्रणिधिः कश्यपस्य बृहत्तरः । भानुरङ्गिरसो धीर ! पुत्त्रो वर्च्चस्य सौरभः ॥”)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रणिधि पुं।
चारपुरुषः
समानार्थक:यथार्हवर्ण,प्रणिधि,अपसर्प,चर,स्पश,चार,गूढपुरुष,पेशल
2।8।13।1।2
यथार्हवर्णः प्रणिधिरपसर्पश्चरः स्पशः। चारश्च गूढपुरुषश्चाप्तप्रत्ययितौ समौ॥
स्वामी : राजा
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
प्रणिधि पुं।
प्रार्थना
समानार्थक:प्रणिधि,लालसा
3।3।100।1।2
विधिर्विधाने दैवेऽपि प्रणिधिः प्रार्थने चरे। बुधवृद्धौ पण्डितेऽपि स्कन्धः समुदयेऽपि च॥
पदार्थ-विभागः : , क्रिया
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रणिधि¦ पु॰ प्रणिधीयते प्र + नि + धा-कि।
१ गुप्तचरे अमरः।
२ अनुचरे च। भावे कि।
३ याचने
४ अवधाने च मेदि॰। काश्यपस्य वृहद्रथस्य
५ पुत्रभेदे भा॰ व॰
२१
९ अ॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रणिधि¦ m. (-धिः)
1. A spy, a secret agent or emissary.
2. Asking, solici- tation or request.
3. Care, attention.
4. A follower. E. प्र and नि before, धा to have, aff. कि |
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रणिधिः [praṇidhiḥ], 1 Observing, spying out.
Sending out spies.
A spy, an emissary; अध्यापितस्योशनसापि नीतिं प्रयुक्तरागप्रणिधिद्विषस्ते Ku.3.6; R.17.48; Ms.7.153; 8.182.
An attendant, a follower.
Care, attention.
Solicitation, entreaty, request; 'प्रणिधिः प्रार्थने चरे' Yādava.
A method of driving an elephant; Mātaṅga L.12.6.8. (There are three kinds of प्रणिधिs: by speech, feet and look.)
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रणिधि/ प्र- m. watching , observing , spying MBh.
प्रणिधि/ प्र- m. sending out (spies or emissaries) R.
प्रणिधि/ प्र- m. a spy , secret agent , emissary Mn. MBh. etc. ( धी-भू, to become a spy Pan5cat. )
प्रणिधि/ प्र- m. an attendant , follower L.
प्रणिधि/ प्र- m. care , attention L.
प्रणिधि/ प्र- m. asking , solicitation , request SaddhP.
प्रणिधि/ प्र- m. prayer DivyA7v.
प्रणिधि/ प्र- m. N. of a son of बृहद्-रथMBh.
Purana Encyclopedia
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
PRAṆIDHI : Son of an Agni called Pāñcajanya. (Śloka 9, Chapter 220, Vana Parva).
_______________________________
*4th word in left half of page 603 (+offset) in original book.