प्रदीप
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीपः, पुं, (प्रकर्षेण दीपयति प्रकाशयति प्रदी- प्यते इति वा । प्र + दीप् + णिच् वा + कः ।) कृष्णपक्षे विशेषेण तत्र पञ्च दिनानि तु । पुण्यानि तेषु यद्दत्तमक्षयं सर्व्वकामिकम् ॥ एकादश्यां हरिमुद्दिश्य दीपं प्रज्वाल्य मूषिका । मानुष्यं दुर्लभं प्राप्य परां गतिमवाप सा ॥ द्वादश्यां तस्करो रात्रिदीपमुद्बोध्य चौर्य्यतः । कारणात् परमं प्राप्तो लोकं विष्णोः सनातनम् ॥ श्वपचोऽपि त्रयोदश्यां दीपान् दत्त्वापरैः कृतान् । वेश्या लीलावती भूत्वा जगाम स्वर्गमक्षयम् ॥ लुब्धकोऽपि चतुर्द्दश्यां पूजयित्वा जनार्द्दनम् । निर्भक्तिः परसंगत्या विष्णुलोकं जगाम सः ॥ गोपः कश्चिदमावास्यां पूजां दृष्ट्वाथ शार्ङ्गिणः । सुदुर्जयस्त्वजापालो राजराजेश्वरोऽभवत् ॥ तस्माद्दीपाः प्रदातव्या रात्रावस्तमिते रवौ । गृहेषु सर्व्वगोष्ठेषु चैत्येष्वायतनेषु च ॥ देवानाञ्चैव रथ्यासु श्मशानेषु सरःसु च ॥” इत्यग्निपुराणम् ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीप पुं।
दीपः
समानार्थक:दीप,प्रदीप
2।6।138।2।4
शयनं मञ्चपर्यङ्कपल्यङ्काः खट्वया समाः। गेन्दुकः कन्दुको दीपः प्रदीपः पीठमासनम्.।
सम्बन्धि1 : मनुष्यः
पदार्थ-विभागः : उपकरणम्,गार्हिकोपकरणम्
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीप¦ पु॰ प्र + दीप--अच्। दीपे अमरः। दीपशब्दे
३६
०५ पृ॰ दृश्यम्। तत्र हितः अपूपा॰ छ। प्रदीपीय तद्धितेत्रि॰ पक्षे यत्। प्रदीप्य तत्रार्थे
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीप¦ m. (-पः)
1. A lamp.
2. Elucidation, (at the end of titles of works.) E. प्र before, दीप् to shine, aff. अच् |
Apte
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीपः [pradīpḥ], 1 A lamp, light (fig. also); अतैलपूराः सुरत- प्रदीपाः Ku.1.1; R.2.24;16.4; कुलप्रदीपो नृपतिर्दिलीपः R.6.74 'light or ornament of the family'; 7.29; एते प्रदीपकल्पाः परस्परविलक्षणा Sāṅ. K.36.
That which enlightens or elucidates, elucidation; especially at the end of titles of works; as in महाभाष्यप्रदीपः, काव्यप्रदीपः &c.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीप/ प्र- m. a light , lamp , lantern MBh. Ka1v. etc. (often ifc. " the light i.e. the glory or ornament of " e.g. कुल-प्र्See. ; also in titles of explanatory works = elucidation , explanation , e.g. महाभाष्य-प्र्)
प्रदीप/ प्र- m. N. of wk.