प्रोक्षित
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रोक्षितम्, त्रि, (प्र + उक्ष + क्त ।) निहतम् । सिक्तम् । इति मेदिनी । ते, १३६ ॥ यज्ञार्थं मन्त्रैः संस्कृतमांसादि । यथा, -- “भक्षयेत् प्रोक्षितं मांसं सकृद्ब्राह्मणकाम्यया । दैवे नियुक्तः श्राद्धे वा नियमे तु विवर्ज्जयेत् ॥” आरण्यानामिदानीन्तनप्रोक्षणापेक्षा नास्ति । यथा, महाभारते । “आरण्याः सर्व्वदैवत्याः प्रोक्षिताः सर्व्वशो मृगाः । अगस्त्येन पुरा राजन् ! मृगया येन पूज्यते ॥” इति तिथ्यादितत्त्वम् ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रोक्षित वि।
यज्ञहतपशुः
समानार्थक:प्रमीत,उपसम्पन्न,प्रोक्षित
2।7।26।2।3
परम्पराकं शमनं प्रोक्षणं च वधार्थकम्. वाच्यलिङ्गाः प्रमीतोपसम्पन्नप्रोक्षिता हते॥
सम्बन्धि1 : यज्ञः
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्येतरः, जन्तुः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रोक्षित¦ त्रि॰ प्र + उक्ष--कर्मणि क्त।
१ सिक्ते
२ निहते मेदि॰यज्ञार्थं संस्कृते
३ पश्वादौ च
“भक्षयेत् प्रोक्षितं मांसम्” इतिस्मृतिः
“आरण्याः सर्वदैवत्याः प्रोक्षितः सर्वशो मृगाः। अगस्त्येन पुरा राजन्! मृगया येन पूज्यते” ति॰ त॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रोक्षित¦ mfn. (-तः-ता-तं)
1. Sprinkled.
2. Kindly, slaughtered.
3. Offered in sacrifice. E. प्र before, उक्ष् to sprinkle, aff. क्त |
Apte
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रोक्षित [prōkṣita], p. p.
Purified or consecrated by sprinkling.
Immolated at a sacrifice.
Offered in sacrifice.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रोक्षित mfn. sprinkled , purified or consecrated by sprinkling S3Br. Mn. Ya1jn5.
प्रोक्षित mfn. immolated , killed L.