मर्यादा
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मर्यादा स्त्री।
मर्यादा
समानार्थक:संस्था,मर्यादा,धारणा,स्थिति,काष्ठा,प्रमाण,सन्धा,वेला
2।8।26।1।4
शिष्टिश्चाज्ञा च संस्था तु मर्यादा धारणा स्थितिः। आगोऽपराधो मन्तुश्च समे तूद्दानबन्धने॥
पदार्थ-विभागः : , गुणः, मानसिकभावः
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मर्यादा [maryādā], [मर्यायां सीमायां दीयते दा-घञर्थे क]
A limit, boundary (fig. also); bound, border, frontier, verge; मर्यादाव्यतिक्रमः Pt.1.
End, termination, terminus.
A shore, bank.
A mark, land-mark.
The bounds of morality, any fixed usage or established rule, moral law; मर्यादानां च लोकस्य कर्ता कारयिता च सः Rām.5. 35.11.
A rule of propriety or decorum, bounds or limits of propriety, propriety of conduct; आस्तातापवाद- भिन्नमर्याद U.5; मर्यादायाममर्यादाः स्त्रियस्तिष्ठन्ति सर्वदा Pt.1.142.
A contract, covenant, an agreement; गृह्यतां पाणिना पाणिर्मर्यादा बध्यतां ध्रुवा Rām.4.5.11. -Comp. -अचलः, -गिरिः, -पर्वतः a frontier-mountain. -धावनम् running towards a mark. -बन्धः keeping within limits; Buddh.-भेदकः a destroyer of land-marks; मर्यादाभेदकश्चैव विकृतं प्राप्नुयाद्वधम् Ms.9.291. -वचनम् statement of the limit; P.III.3.136. -व्यतिक्रमः overstepping limits.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मर्यादा f. (doubtful whether fr. मर्या+ दाor मर्या+ आद[fr. आ+ दा] ; fancifully said to be fr. मर्य+ अद, " devouring young men " who are killed in defending boundaries) " giving or containing clear marks or signs " , a frontier , limit , boundary , border , bank , shore , mark , end , extreme point , goal (in space and time) RV. etc. ( षण्-मास्मर्यादया, within six months VarBr2S. )
मर्यादा f. the bounds or limits of morality and propriety , rule or custom , distinct law or definition Mn. MBh. etc.
मर्यादा f. a covenant , agreement , bond , contract MBh. Ka1v. etc.
मर्यादा f. continuance in the right way , propriety of conduct Ka1v. Pan5cat.
मर्यादा f. N. of a kind of ring used as an amulet AV. vi , 81 , 2
मर्यादा f. N. of the wife of अवाचीन(daughter of a king of विदर्भ) MBh.
मर्यादा f. of the wife of देवा-तिथि(daughter of a king of विदेह) ib.
Purana Encyclopedia
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
MARYĀDĀ I : A princess of Vidarbha. She was married by the king named Arvācīna. In Mahābhārata, Ādi Parva, Chapter 95, Verse 18, it is said that a son named Ariha was born to them.
_______________________________
*3rd word in right half of page 491 (+offset) in original book.
MARYĀDĀ II : A daughter of the king of Videha, Devā- tithi a king of the Pūru dynasty married her. Mahābhā- rata, Ādi Parva, Chapter 95, verse 23 says that a son, Ariha was born to them.
_______________________________
*4th word in right half of page 491 (+offset) in original book.
Vedic Index of Names and Subjects
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Maryādā, ‘boundary,’ is found in the Śatapatha Brāhmaṇa[१] referring to the boundary between the Kosalas and the Videhas. Usually the word is metaphorically employed.[२]