मेधाविन्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मेधावी, [न्] पुं, (मेधास्त्यस्येति । मेधा + “अस- मायामेधास्रजो विनिः ।” ५ । २ । १२१ । इति विनिः) शुकपक्षी । इति मेदिनी । ने, २०४ ॥ मदिरा । इति राजनिर्घण्टः ॥ पण्डितः । इति हेमचन्द्रः । ३ । ६ ॥ व्याडिः । इति त्रिकाण्डशेषः ॥ (कस्यचित् ब्राह्मणस्य पुत्त्रः । यथा, महाभारते, १२ । १७५ । ३ । “द्विजातेः कस्यचित् पार्थ ! स्वाध्यायनिरतस्य वै । बभूव पुत्त्रो मेधावी मेधावी नाम नामतः ॥”) मेधायुक्ते, त्रि । इति मेदिनी । ने, २०४ ॥ (यथा, रामायणे । १ । ४ । ६ । “स तु मेधाविनौ दृष्ट्वा वेदेषु परिनिष्ठितौ । वेदोपबृंहणार्थाय तावग्राहयत प्रभुः ॥”) तद्वैदिकपर्य्यायः । विप्रः १ विग्रः २ गृत्शः ३ धीरः ४ वेनः ५ वेधाः ६ कण्वः ७ ऋभुः ८ नवेदाः ९ कविः १० मनीषी ११ मन्धाता १२ विधाता १३ विपः १४ मनश्चित् १५ विपश्चित् १६ विपन्यवः १७ आकेनिपः १८ उशिजः १९ कीस्तासः २० अद्धातयः २१ मतयः २२ मतुथाः २३ वाघतः २४ । इति चतुर्व्विंशतिर्म्मेधावि- नामानि । इति वेदनिघण्टौ । ३ । १५ ॥
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मेधाविन्¦ पु॰ मेधा + अस्त्यर्थे विनि।
१ शुकखगे।
२ मेधावति त्रि॰ मेदि॰ स्त्रियां ङीप्।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मेधाविन्¦ mfn. (-वी-विनी-वि) Intelligent, comprehending, ready compre- hension or conception. m. (-वी)
1. A parrot.
2. A learned man, a sage.
3. Intoxicating beverage.
4. The inspired writer Vya4ri. f. (-नी) The wife of BRAHMA
4. E. मेधा apprehension, विनि aff. [Page578-b+ 60]
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मेधाविन् [mēdhāvin], a. [मेधा-विनि]
Very intelligent, having a good memory.
Intelligent, wise, endowed with intellect; मेधाविनो नीतिगुणप्रयुक्तां पुरः स्फुरन्तीमिव दर्शयन्ति Pt. 1.61; मेधावी छिन्नसंशयः Bg.18.1. -m.
A learned man, sage, scholar.
A parrot.
An intoxicating drink.-नी An epithet of the wife of Brahmā.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मेधाविन्/ मेधा--विन् mfn. = -वत्AV. etc.
मेधाविन्/ मेधा--विन् m. a learned man , teacher , Pandit L.
मेधाविन्/ मेधा--विन् m. a parrot L.
मेधाविन्/ मेधा--विन् m. an intoxicating beverage L.
मेधाविन्/ मेधा--विन् m. N. of व्याडिL.
मेधाविन्/ मेधा--विन् m. of a Brahman MBh.
मेधाविन्/ मेधा--विन् m. of a king son of सु-नय( सु-तपस्) and father of नृपं-जय( पुरं-जय) VP.
मेधाविन्/ मेधा--विन् m. of a son of भव्यand (n.) of a वर्षnamed after him Ma1rkP.
मेधाविन्/ मेधा--विन् m. Turdus Salica L.
मेधाविन्/ मेधा--विन् m. a species of ज्योतिष्-मतीL.
Purana index
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
(I)--a son of Sunaya, and father of नृपम्- jaya (Ripumjaya-वि। प्।). भा. IX. २२. ४२; वा. ९९. २७६; Vi. IV. २१. १२-13. [page२-735+ २८]
(II)--a son of सुतपा. M. ५०. ८४.