मोघ
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मोघम्, त्रि, (मुह्यतेऽस्मिन्निति । मुह + घञ् । न्यङ्क्वादित्वात् कुत्वम् ।) निरर्थकम् । इत्यमरः । ३ । १ । ८१ ॥ (यथा, मनौ । ९ । ५० । “यदन्यगोषु वृषभो वत्सानां जनयेच्छतम् । गोमिनामेव ते वत्सा मोघं स्कन्दितमार्षभम् ॥” यथा च । “प्रेतभूतपिशाचाश्च रक्षांसि विविधानि च । मरणाभिमुखं नित्यमुपसर्पन्ति मानवम् ॥ तानि भेषजवीर्य्याणि प्रतिघ्नन्ति जिघांसया । तस्मान्मोघाः क्रियाः सर्व्वा भवन्त्येव गतायुषः ॥” इति सुश्रुते सूत्रस्थाने ३१ अध्याये ॥) हीनम् । इति मेदिनी । घे, ४ ॥ (यथा, आर्य्यासप्तशत्याम् । ६७० । “सज्जन एव हि विद्या शोभायै भवति दुर्ज्जने मोघा ॥”)
मोघः, पुं, (मुह्यत्यस्मिन् । मुह + घञ् । कुत्वम् ।) प्राचीरम् । इति शब्दमाला ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मोघ वि।
निष्प्रयोजनम्
समानार्थक:मोघ,निरर्थक
3।1।81।2।1
अन्तो जघन्यं चरममन्त्यपाश्चात्यपश्चिमाः। मोघं निरर्थकं स्पष्टं स्फुटं प्रव्यक्तमुल्बणम्.।
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मोघ¦ त्रि॰ मुह--घ अच् वा कुत्वम्।
१ निरर्थके अमरः
२ हीने
३ पाटलावृक्षे मेदि॰
४ विडङ्गे च स्त्री हेम॰
५ प्राचीरेपु॰ शब्दमा॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मोघ¦ mfn. (-घः-घा-घं)
1. Vain, useless, fruitless.
2. Left, abandoned.
3. Idle. f. (-घा) Trumpet-flower, (Bignonia suave olens.) m. (-घः) A fence, a hedge. E. मुह् to be foolish, aff. अच् and the final changed.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मोघ [mōgha], a. [मुह्-घ अच् वा कुत्वम्]
Vain, useless, fruitless, unprofitable, unsuccessful; याच्ञा मोघा वरमधिगुणे नाधमे लब्धकामा Me.6; मोघवृत्ति कलभस्य चेष्टितम् R.11.39;14.65; मोघाशा मोघकर्माणो मोघज्ञाना विचेतसः Bg.9.12.
Aimless, purposeless, indefinite.
Left, abandoned.
Idle.-घः A fence, an enclosure, a hedge. -घा The trumpet flower. -घम् ind. In vain, to no purpose, uselessly.-Comp. -कर्मन् a. engaging in useless rites. -पुष्पा a barren woman.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
मोघ/ मो mf( आ)n. (or मोघMaitrS. )(1. मुह्)vain , fruitlets , useless , unsuccessful , unprofitable( ibc. and 668410 अम्ind. in vain , uselessly , without cause) RV. etc.
मोघ/ मो mf( आ)n. left , abandoned MBh.
मोघ/ मो mf( आ)n. idle ib.
मोघ/ मो m. a fence , hedge L.