वल्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वल्¦ r. 1st cl. (वलते)
1. To cover.
2. To move.
3. To surround or en- close.
4. To go, to hasten.
5. To be attached to.
6. To grow, to increase. With वि, To move to and fro. r. 10th cl. (वालयति-ते) To cherish or maintain.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वल् [val], 1 Ā. (वलते; but sometimes वलति also; वलित)
To go, approach, hasten; अन्योन्यं शरवृष्टिरेव वलते Mv.6. 41; प्रणयिनः परिरब्धुमथाङ्गना ववलिरे वलिरेचितमध्यमाः Śi.6.38; 6.11;19.42; त्वदभिसरणरभसेन वलन्ती पतति पदानि कियन्ति चलन्ती Gīt.6.
To move, turn, move or turn round; वलितकन्धर Māl.1.29; Mv.6.41; दृष्टिरन्यतो न वलति K.
To turn to, be drawn or attracted towards, be attached to; हृदय- मदये तस्मिन्नेवं पुनर्वलते बलात् Gīt.7; Nalod.3.5.
To increase; वलन्नूपुरनिस्वना S. D.116; अमन्दं कन्दर्पज्वरजनितचिन्ताकुलतया वलद्बाधां राधां सरसमिदमूचे सहचरी Gīt.1.
To cover, enclose.
To be covered, enclosed or surrounded.
To return. -With वि to move to and fro, roll about; स्विद्यति कूणति वेल्लति विवलति निमिषति विलोकयति तिर्यक् K. P. 1.
सम् to mix, blend.
to connect, unite with (mostly in p. p.; see संवलित)
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वल् (See. बल्, वल्ल्, and वृ) cl.1 A1. ( Dha1tup. xiv , 20 ) वलते(oftener P. वलति; See. Va1m. v , 2 , 3 ; pf. ववले; ind.p. वलित्वाKa1v. ; aor. अवलिष्ट; fut. वलिताetc. Gr. ) , to turn , turn round , turn to (with अभिमुखम्and acc. , or loc. ) Ka1v. Katha1s. etc. ; to be drawn or attached towards , be attached to( loc. ) Nalo7d. Gi1t. ; to move to and fro Hcat. ; to go , approach , hasten Mcar. S3is3. ; to return i.e. come back or home Uttamac. ; to return i.e. depart or go away again ib. HParis3. ; to break forth , appear Gi1t. ; to increase Sa1h. ; to cover or enclose or to be covered(See. 1. वृ) L. : Caus. वलयतिor वालयति( Dha1tup. xix , 58 ; aor. अवीवलत्) , to cause to move or turn or roll S3is3. HParis3. Naish. Sch. ; to cherish etc. W. (rather बालयति; See. 2 बल्): Desid. of Caus. in विवालयिषुSee.