वाहनम्
संस्कृतम् सम्पाद्यताम्
- वाहनं, यानकं, यानं, ओहस्, पतत्रं, रथ्यं, युग्यं, संयानं, योजनम्।
अकारान्त-नपुंसकलिङ्गपदम्
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | |
---|---|---|---|
प्रथमा विभक्तिः | वाहनम् | वाहने | वाहनानि |
सम्बोधनप्रथमा | वाहन | वाहने | वाहनानि |
द्वितीया विभक्तिः | वाहनम् | वाहने | वाहनानि |
तृतीया विभक्तिः | वाहनेन | वाहनाभ्याम् | वाहनैः |
चतुर्थी विभक्तिः | वाहनाय | वाहनाभ्याम् | वाहनेभ्यः |
पञ्चमी विभक्तिः | वाहनात् | वाहनाभ्याम् | वाहनेभ्यः |
षष्ठी विभक्तिः | वाहनस्य | वाहनयोः | वाहनानाम् |
सप्तमी विभक्तिः | वाहने | वाहनयोः | वाहनेषु |
नामम् सम्पाद्यताम्
- वाहनं नाम यानम्। विज्ञानेन वैज्ञानिकानुसन्धानेन वा वयं महत् सौविध्यं प्राप्तवन्तः। सम्प्रति वायुप्रदूषणस्य या समस्या वर्तते तस्याः समास्यायाः मुख्यं कारकं वाहनान्येवास्ति । अनुमीयते यत नगरेषु ६०% प्रदूषणं वाहनेभ्यः एव भवति । स्थितिः इदृशी अस्ति यत् वाहने उपविष्टानां कृतेऽपि श्वसनं दुष्करं जातम्।
अनुवादाः सम्पाद्यताम्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः सम्पाद्यताम्
कल्पद्रुमः सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वाहनम्, क्ली, (वहत्यनेनेति । वह + करणे ल्युट् । “वाहनमाहितात् ।” ८ । ४ । ८ । इत्यत्र “वहतेर्ल्युटि वृद्धिरिहैव सूत्रे निपातनात् ।” इति भट्टोजिदीक्षितोक्त्या निपातनात् वृद्धिः ।) हस्त्यश्वरथदोलादिः । तत्पर्य्यायः । यानम् २ युग्यम् ३ पत्रम् ४ धोरणम् ५ । इत्यमरः । २ । ८ । ५८ ॥ * ॥ (यथा, रघुः । ११ । १० । “पूर्व्ववृत्तकथितैः पुराविदः सानुजः पितृसखस्य राघवः । उह्यमान इव वाहनोचितः पादचारमपि न व्यभावयत् ॥”) “स वाहनानां नागानां शीकराम्बुमहाभरैः । शूकरप्रेयसीपृष्ठे स्वयं चक्रे कृषिं नृपः ॥” “नागानां वाहना मेघाः शूकरप्रेयसी क्षितिः । विष्णोः शूकररूपस्य सा हि प्रियतमोच्यते ॥ तस्यां मेघाम्बुभिर्धान्यमुत्पन्नं चेत् किमद्भुतम् ॥”)
Apte सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वाहनम् [vāhanam], [वाहयति वह्-णिच् ल्यु ल्युट् वा]
Bearing, carrying, conveying.
Driving (as a horse).
A vehicle, conveyance of any kind; Ms.7.75; निजानुजेनातिथितामुपेतः प्राचीपतेर्वाहनवारणेन N.22.45.
An animal used in riding or draught, as a horse; स दुष्प्रापयशाः प्रापदाश्रमं श्रान्त- वाहनः R.1.48;9.25,6.
An elephant.
An oar; अस्य वाहनसंयुक्तां ... नावमुपाहर Rām.2.52.6. -ना An army; वाहनाजनि Śi.19.33. -Comp. -पः a groom. -श्रेष्ठः a horse.