व्यपदेश
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
व्यपदेशः, पुं, (वि + अप + दिश + घञ् ।) कपटः । इति हेमचन्द्रः ॥ (यथा, साहित्यदर्पणे । ३ । १५५ । “कपि कुन्तलसंव्यानसंयमव्यपदेशतः । बाहुमूलं स्तनौ नाभिपङ्कजं दर्शयेत् स्फुटम् ॥”) नाम । इति त्रिकाण्डशेषः ॥ वाक्यविशेषः । यथा, -- “व्याजेनात्माभिलाषोक्तिर्व्यपदेश इतीर्य्यते ॥” इत्युज्ज्वलनीलमणिः ॥
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
व्यपदेश¦ पु॰ वि + अप + दिश--घञ्।
१ कथने
२ संज्ञायां त्रिका॰।
३ कापट्ये हेमच॰।
४ मुख्यव्यवहारे च।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
व्यपदेश¦ m. (-शः)
1. Dishonesty, fraud, craft.
2. Stratagem, device.
3. Name, appellation.
4. Information, notice, apprising.
5. Hint.
6. Excuse, pretext.
7. Family, race.
8. Fame, repute.
9. Naming. E. वि and अप before दिश् to show, aff. घञ् |
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
व्यपदेशः [vyapadēśḥ], 1 Representation, information, notice; अलं वै व्यपदेशेन धनुरायच्छ राघव Mb.3.99.49.
Designation by name, naming.
A name, an appellation, a title; एवं व्यपदेशभाजः U.6.
A family, race; अथ को$स्य व्यपदेशः Ś.7; व्यपदेशमाविलयितुं किमीहसे जनमिमं च पातयितुम् Ś.5.21.
Fame, reputation, renown; also in adjectival senses; व्यपदेशकुले जाताः पूजिताश्चाप्यभीक्ष्णशः Rām.4.64.21.; Ms.7 168.
A trick, pretext, excuse, device; भारतव्यपदेशेन ह्याम्नायार्थश्च दर्शितः Bhāg.1.4.29.
Fraud, craft.
Concealment, dissimulation; Māl.7.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
व्यपदेश/ व्य्-अपदेश m. representation , designation , information , statement RPra1t. S3rS. etc.
व्यपदेश/ व्य्-अपदेश m. a name , title Uttarar.
व्यपदेश/ व्य्-अपदेश m. a family , race S3ak.
व्यपदेश/ व्य्-अपदेश m. summons (of an army) R.
व्यपदेश/ व्य्-अपदेश m. appeal to( gen. ) Pan5cat.
व्यपदेश/ व्य्-अपदेश m. talk , speech MBh. iii , 8665 ( Ni1lak. )
व्यपदेश/ व्य्-अपदेश m. a partic. form of speech MW.
व्यपदेश/ व्य्-अपदेश m. fame , renown(See. comp. )
व्यपदेश/ व्य्-अपदेश m. fraud , stratagem , pretext , excuse( एन, under pretext or excuse [also -तस्] ifc. = under the pretext of) MBh. Ka1v. etc.