शृङ्गिन्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शृङ्गी, [न्] पुं, (शृङ्ग + इनिः ।) हस्ती । वृक्षः । पर्व्वतः । (यथा, रघुः । १२ । ८० । “रुरोध रामं शृङ्गीव टङ्कच्छिन्नमनःशिलः ॥” ऋषिविशेषः । स तु शमीकपुत्त्रः । अभिमन्यूजः परिक्षित् अनेनाभिशप्तः ।) शृङ्गयुक्ते, त्रि । इति मेदिनी ॥ यथा, रामायणे । २ । २५ । २० । “महिषाः शृङ्गिणौरौद्रा नते द्रुह्यन्तु पुत्त्रक ॥”)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शृङ्गिन् पुं।
नन्दिः
समानार्थक:शृङ्गिन्,भृङ्गिन्,रिटि,तुण्डिन्,नन्दिक,नन्दिकेश्वर
1।1।40।3।1
बाहुलेयस्तारकजिद्विशाखः शिखिवाहनः। षाण्मातुरः शक्तिधरः कुमारः क्रौञ्चदारणः। शृङ्गी भृङ्गी रिटिस्तुण्डी नन्दिको नन्दिकेश्वरः। कर्ममोटी तु चामुण्डा चर्ममुण्डा तु चर्चिका॥
स्वामी : शिवः
सम्बन्धि1 : शिवः
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, आत्मा, देवयोनिः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शृङ्गिन्¦ पु॰ शृङ्गपस्त्यस्य इनि।
१ मेषे
२ कुलाचलमेदेशृङ्गवच्छब्दे दृश्यम्।
३ पर्वतमात्रे
४ मुनिभेदे
५ वृक्षे च।
६ शृङ्गयुक्ते त्रि॰ मेदि॰।
७ धेन्वां स्त्री ङीप्।
८ श्लेष्म-घ्नीवृक्षे
९ मल्लिकायां
१० ज्योतिष्मत्यां च स्त्री मेदि॰। मुनिभेदश्च शमीकर्षिपुत्रः स हि परिक्षितं प्रति तक्षक-दंशनशापमदात् इति विष्णुपु॰ स्थितम्।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शृङ्गिन्¦ mfn. (-ङ्गी-ङ्गिणी-ङ्गि)
1. Horned.
2. Crested, peaked. m. (-ङ्गी)
1. An elephant.
2. A mountain.
3. A tree.
4. An epithet of S4IVA.
5. Name of an attendant of S4IVA. f. (-ङ्गिणी)
1. A cow.
2. Arabian jasmine.
3. Heart-pea.
4. Katuki, a medicinal plant. E. शृङ्ग a horn, &c., इनि poss. aff.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शृङ्गिन् [śṛṅgin], a. (-णी f.) [शृङ्गमस्त्यस्य इनि]
Horned.
Crested, peaked. -m.
A mountain.
An elephant.
A ram.
A tree.
N. of Śiva.
N. of one of Śiva's attendants; शृङ्गी भृङ्गी रिटिस्तुण्डी Ak.
A bull; शङ्ग्यग्निदंष्ट्र्यसिजलद्विजकण्टकेभ्यः Bhāg.1.8.25.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शृङ्गिन् mfn. horned , crested , peaked( ifc. having horns of -) RV. etc.
शृङ्गिन् mfn. tusked MBh.
शृङ्गिन् mfn. having a sting(See. विष-शृ)
शृङ्गिन् mfn. breasted (in चारु-शृ, beautifully breasted) BhP.
शृङ्गिन् m. " a horned or tusked animal " , a bull L.
शृङ्गिन् m. elephant L.
शृङ्गिन् m. a mountain L.
शृङ्गिन् m. Ficus Infectoria L.
शृङ्गिन् m. Spondias Mangifera L.
शृङ्गिन् m. a partic. bulbous plant(= वृषभ) L.
शृङ्गिन् m. N. of a mythical mountain or mountain-range forming one of the boundaries of the earth(See. शैल) VP.
शृङ्गिन् m. of a ऋषिMBh. Hariv.
शृङ्गिन् m. Cardiospermum Halicacabum L.
शृङ्गिन् m. Jasminum Sambac L.
Purana Encyclopedia
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Śṛṅga, Śṛṅgavant, Śṛṅgin : m.: Name of a mountain.
A. Location: To the south of Śṛṅgin and to the north of Śveta lies the Varṣa called Hairaṇvata 6. 9. 5 (according to 6. 7. 35 Hairaṇyaka); beyond Śṛṅga and to its north and up to the coast of the ocean lies the Varṣa called Airāvata (uttareṇa tu śṛṅgasya samudrānte janādhipa/varṣam airāvataṁ nāma tasmāc chṛṅgavataḥ param) 6. 9. 10; 6. 7. 35.
B. Description: Beset with all kinds of minerals (sarvadhātuvinaddha) 6. 7. 3; Śṛṅgavant is one of the six mountains listed by Saṁjaya which are called mountains of precious stones (ṣaḍ ete ratnaparvatāḥ); all of them stretch toward the east and are merged at both ends in the eastern and western oceans (prāgāyatāḥ…avagāḍhā hy ubhayataḥ samudrau pūrvapaścimau) 6. 7. 2; all of them are visited by the Siddhas and Cāraṇas (siddhacāraṇasevitāḥ) 6. 7. 4; the distance between these mountains extends to thousands of yojanas (teṣām antaraviṣkambho yojanāni sahasraśaḥ) 6. 7. 4; (see also the next section).
C. Characteristics:
(1) There are only three peaks on this mountain; one of them is full of jewels, the other is golden and wonderful, and the third is full of all kinds of precious stones and is adorned with palatial mansions (śṛṅgāṇi vai śṛṅgavatas trīṇy eva manujādhipa/ekaṁ maṇimayaṁ tatra tathaikaṁ raukmam adbhutam//sarvaratnamayaṁ caikaṁ bhavanair upaśobhitam) 6. 9. 8-9;
(2) The goddess Śāṇḍilī, who is self-luminous, always lives there (tatra svayaṁprabhā devī nityaṁ vasati śāṇḍilī) 6. 9. 9;
(3) Manes haunt Śṛṅgavant (śṛṅgavāṁs tu mahārāja pitṝṇāṁ pratisaṁcaraḥ) 6. 7. 49.
D. Importance: Finds mention in the Daivata-Ṛṣi-Vaṁśa 13. 151. 26, 2.
_______________________________
*1st word in right half of page p458_mci (+offset) in original book.
previous page p457_mci .......... next page p459_mci
Mahabharata Cultural Index
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Śṛṅga, Śṛṅgavant, Śṛṅgin : m.: Name of a mountain.
A. Location: To the south of Śṛṅgin and to the north of Śveta lies the Varṣa called Hairaṇvata 6. 9. 5 (according to 6. 7. 35 Hairaṇyaka); beyond Śṛṅga and to its north and up to the coast of the ocean lies the Varṣa called Airāvata (uttareṇa tu śṛṅgasya samudrānte janādhipa/varṣam airāvataṁ nāma tasmāc chṛṅgavataḥ param) 6. 9. 10; 6. 7. 35.
B. Description: Beset with all kinds of minerals (sarvadhātuvinaddha) 6. 7. 3; Śṛṅgavant is one of the six mountains listed by Saṁjaya which are called mountains of precious stones (ṣaḍ ete ratnaparvatāḥ); all of them stretch toward the east and are merged at both ends in the eastern and western oceans (prāgāyatāḥ…avagāḍhā hy ubhayataḥ samudrau pūrvapaścimau) 6. 7. 2; all of them are visited by the Siddhas and Cāraṇas (siddhacāraṇasevitāḥ) 6. 7. 4; the distance between these mountains extends to thousands of yojanas (teṣām antaraviṣkambho yojanāni sahasraśaḥ) 6. 7. 4; (see also the next section).
C. Characteristics:
(1) There are only three peaks on this mountain; one of them is full of jewels, the other is golden and wonderful, and the third is full of all kinds of precious stones and is adorned with palatial mansions (śṛṅgāṇi vai śṛṅgavatas trīṇy eva manujādhipa/ekaṁ maṇimayaṁ tatra tathaikaṁ raukmam adbhutam//sarvaratnamayaṁ caikaṁ bhavanair upaśobhitam) 6. 9. 8-9;
(2) The goddess Śāṇḍilī, who is self-luminous, always lives there (tatra svayaṁprabhā devī nityaṁ vasati śāṇḍilī) 6. 9. 9;
(3) Manes haunt Śṛṅgavant (śṛṅgavāṁs tu mahārāja pitṝṇāṁ pratisaṁcaraḥ) 6. 7. 49.
D. Importance: Finds mention in the Daivata-Ṛṣi-Vaṁśa 13. 151. 26, 2.
_______________________________
*1st word in right half of page p458_mci (+offset) in original book.
previous page p457_mci .......... next page p459_mci