श्यामल
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
श्यामलः, पुं, (श्यामवर्णः अस्त्यस्येति । श्याम + “सिध्मादिभ्यश्च ।” ५ । २ । ९७ । इति लच् ।) कृष्ण- वर्णः । पिप्पलः । इतिमेदिनी ॥ कृष्णगुणवति, त्रि । इत्यमरः ॥ (यथा मुकुन्दमालायाम् । २ । “जयतु जयतु मेघश्यामलः कोमलाङ्गो जयतु जयतु पृथ्वीभारनाशो मुकुन्दः ॥”)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
श्यामल पुं।
कृष्णवर्णः
समानार्थक:कृष्ण,नील,असित,श्याम,काल,श्यामल,मेचक,शिति,राम,बहुल
1।5।14।1।6
कृष्णे नीलासितश्यामकालश्यामलमेचकः। पीतो गौरो हरिद्राभः पलाशो हरितो हरित्.।
पदार्थ-विभागः : , गुणः, रूपम्
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
श्यामल¦ पु॰ श्यामवर्णं लाति ला--क।
१ पिप्पले
२ कृष्ण-वर्णयुते त्रि॰ मेदि॰।
३ अश्वगन्धायां
४ कटभ्यां
५ जम्ब्वां
६ कस्तूर्य्याञ्च स्त्री राजनि॰।
७ श्यामवर्णे पु॰ अमरः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
श्यामल¦ mfn. (-लः-ला-लं) Of a black or dark-blue colour. m. (-लः)
1. Black, (the colour.)
2. Black-pepper.
3. The religious-fig-tree.
4. A large bee. f. (-ला) A name of PA4RVATI
4. E. श्याम black, ला to have, aff. क |
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
श्यामल [śyāmala], a. Black, dark-blue, blackish; दशरथतनयं श्यामलं शान्तमूर्तिम् Rāma-rakṣā 26; निशितश्यामलस्निग्धमुखी शक्तिः Ve.4; Śi.18.36; श्यामलानोकश्रीः U.2.25.
लः Black colour.
Black pepper.
A large bee.
The sacred fig-tree. -ला N. of Durgā.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
श्यामल mf( आ)n. dark-coloured Hariv. Ka1v. etc.
श्यामल m. black (the colour) W.
श्यामल m. a kind of bee L.
श्यामल m. Terminalia Arjuna Pan5cavBr. Sch.
श्यामल m. a species of plant serving as a substitute for the सोम-plplant (= पूतीक) Ka1tyS3r. Sch.
श्यामल m. the sacred fig-tree L.
श्यामल m. black pepper W.
श्यामल m. N. of a poet Sadukt. Kshem.
श्यामल m. of another man , Va1s. , Introd.
श्यामल m. a form of दुर्गाL.
श्यामल m. N. of a woman Buddh.