सेनानी
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
सेनानीः, पुं, (सेनां नयतीति । नी + “सत्सूद्वि- षेति ।” ३ । २ । ६१ । इति क्विप् ।) कार्त्ति- केयः । इत्यमरः । १ । १ । ४२ ॥ (यथा, रघुः । २ । ३७ । “अथैनमद्रे स्तनया शुशोच सेनान्यमालीढमिवासुरास्त्रैः ॥”) वाहिनीपतिः । इति चामरः । २ । ८ । ६२ ॥ (यथा, महाभारते । ४ । २ । ६ । “स तु कामाग्निसंतप्तः सुदेष्णामभिगम्य वै । प्रहसन्निव सेनानीरिदं वचनमब्रबीत् ॥”)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
सेनानी पुं।
कार्तिकेयः
समानार्थक:कार्तिकेय,महासेन,शरजन्मन्,षडानन,पार्वतीनन्दन,स्कन्द,सेनानी,अग्निभू,गुह,बाहुलेय,तारकजित्,विशाख,शिखिवाहन,षाण्मातुर,शक्तिधर,कुमार,क्रौञ्चदारण
1।1।39।2।3
कार्तिकेयो महासेनः शरजन्मा षडाननः। पार्वतीनन्दनः स्कन्दः सेनानीरग्निभूर्गुहः॥
जनक : शिवः
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, आत्मा, देवता
सेनानी पुं।
सैन्याधिपतिः
समानार्थक:सेनानी,वाहिनीपति
2।8।62।2।3
बलिनो ये सहस्रेण साहस्रास्ते सहस्रिणः। परिधिस्थः परिचरः सेनानीर्वाहिनीपतिः॥
स्वामी : राजा
सेवक : सेना,हस्त्यश्वरथपादातसेना,सन्नाहः,धृतकवचः,धृतकवचगणः,पदातिः,पदातिसमूहः,आयुधजीविः,धनुर्धरः,बाणधारिः,शक्त्यायुधधारिः,यष्टिहेतिकः,पर्श्वधहेतिकः,खड्गधारिः,प्रासायुधिः,कुन्तायुधिः,फलकधारकः,ध्वजधारिः,सहायकः
वृत्ति : सेना
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
सेनानी¦ पु॰ सेनां देवसेनां वा नयति नी--क्विप्।
१ कार्त्तिकेये
२ सेनापतौ च अमरः
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
सेनानी¦ m. (-नी)
1. A general, the commander of an army.
2. KA4RTIKE4YA, the military deity of the Hindus. E. सेना an army, णी to lead, aff. क्विप् |
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
सेनानी/ सेना--नी m. ( nom. नीस्; dat. abl. pl. निभ्यस्; Gr. also acc. sg. न्यम्; loc. न्याम्etc. ) the leader of an army , commander , general , chief RV. etc.
सेनानी/ सेना--नी m. N. of कार्त्तिकेय(god of war) MBh. Ka1v. etc.
सेनानी/ सेना--नी m. of one of the रुद्रs Hariv.
सेनानी/ सेना--नी m. of a son of शम्बरib.
सेनानी/ सेना--नी m. of a son of धृत-राष्ट्रMBh.
सेनानी/ सेना--नी m. of a die (the head of a host of dice) MW.
Purana Encyclopedia
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
SENĀNĪ (SENĀPATI) : One of the hundred sons of Dhṛtarāṣṭra. He was killed by Bhīmasena in the battle of Bhārata. (M.B. Bhīṣma Parva, Chapter 54, Verse 32).
_______________________________
*11th word in right half of page 714 (+offset) in original book.