ह्रद
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ह्रदः, पुं, (ह्रादते इति ह्राद अव्यक्तशब्दे + अच् । पृषोदरादित्वात् ह्रस्वः) अगाधजलाशयः । इत्यमरः । १ । १० । २५ ॥ तज्जलगुणाः । ह्रदवारि वह्निजननं मधुरं कफवातहारि पथ्यञ्च । इति राजनिर्घण्टः ॥ किरणः । इत्यमरटीकायां रामाश्रमः ॥
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ह्रद पुं।
अगाधजलकूपः
समानार्थक:ह्रद
1।10।25।2।3
मद्गुरस्य प्रिया शृङ्गी दुर्नामा दीर्घकोशिका। जलाशयो जलाधारस्तत्रागाधजलो ह्रदः॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, अचलनिर्जीवः, स्थानम्, प्राकृतिकस्थानम्
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ह्रद¦ प॰ ह्राद--अच् नि॰।
१ अमाधजलाशये अमरः।
२ किरणे{??}माश्रमः।
“ह्रदवारि वह्निजननं मधुरं कफवातहारिप{??}ञ्च” राजनि॰ तज्जलगुणा उक्ताः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ह्रद¦ m. (-दः)
1. A deep lake, a large or deep piece of water.
2. A ray of light. E. ह्राद् to sound, aff. अच्, and the deriv. irr.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ह्रदः [hradḥ], [ह्राद्-अच् नि˚]
A deep lake, a large and deep pool of water; आपगा गरुडेनेव ह्रदादुद्धृतपन्नगा Rām.2. 47.17; Ki.15.17; ह्रदे गभीरे हृदि चावगाढे शंसन्ति कार्यावतरं हि सन्तः N.3.53.
A deep hole or cavity; नाभिह्रदै- परिगृहीतरयाणि निम्नैः Śi.5.29.
A ray of light. -Comp. -ग्रहः a crocodile.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ह्रद m. (once n. ; ifc. f( आ). rather to be connected with ह्लाद्, but See. ह्राद्; for 2. ह्रदSee. p.1307) a large or deep piece of water , lake , pool (rarely applied to the sea ; with गाङ्ग, " the water of the Ganges ") RV. etc.
ह्रद m. ( ifc. f( आ). ; for 1. See. p. 1306 , col. 3) sound , noise L.
ह्रद m. a ray of light(See. शत-ह्र्)
ह्रद m. a ram L.
ह्रद m. N. of a son of ह्रादHariv.
Purana index
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--a son of हिरण्यकशिपु; sons ह्राद and Nisunda. वा. ६७. ७०, ७१.
Vedic Index of Names and Subjects
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Hrada in the Rigveda[१] and later[२] denotes a ‘lake’ or ‘pond.’
- ↑ i. 52, 7;
iii. 36, 8;
45, 3;
x. 43, 7;
71, 7;
102, 4;
142, 8, etc. - ↑ Av. iv. 15, 4;
vi. 37, 2;
Pañcaviṃśa Brāhmaṇa, xxv. 10, 18;
Śatapatha Brāhmaṇa, iv. 1, 5, 12;
4, 5, 10;
xi. 5, 5, 8, etc.