तूणव
यन्त्रोपारोपितकोशांशः सम्पाद्यताम्
वाचस्पत्यम् सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
तूणव¦ पु॰ तूणस्तदाकारोऽस्त्यस्य केशा॰ व तूणं तदाकारं वातिवा--क वा। तूणाकारे वाद्यभेदे।
“सैषा वाग् वनस्प-तिषु वदति या दुन्दुभौ या तूणवे या वीणायाम्” तै॰स॰
६ ।
१ ।
४ ।
१ ।
“वीणावाद क्रोशाय तूणवध्ममवरस्प-राय” यजु॰
३० ।
१९ ।
“तूणवं वाद्यभेदं धमति तथा-भूतम्” वेददी॰।
“वीणावादं पाणिघ्नं तूणवध्मं ता-न्नृत्तायानन्दाय” यजु॰
३० ।
२० ।
Monier-Williams सम्पाद्यताम्
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
तूणव m. a flute TS. vi Ka1t2h. A1pS3r. v , 8 , 2 Nir. xiii , 9
तूणव mfn. ifc. Pa1n2. 2-2 , 34 Va1rtt. 1.
Vedic Index of Names and Subjects सम्पाद्यताम्
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Tūṇava denotes in the later Saṃhitās[१] and the Brāhmaṇas[२] a musical instrument of wood, probably the ‘flute.’ A ‘fluteblower’ is enumerated among the victims of the Puruṣamedha, or ‘human sacrifice.’[३]
Vedic Rituals Hindi सम्पाद्यताम्
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
तूणव पु.
मुख से फूंककर बजाया जाने वाला बाँस से निर्मित यन्त्र, वंशी, आप.श्रौ.सू. 5.8.2; बाँस से निर्मित वाद्य-यन्त्र, भा.श्रौ.सू. 5.4.2 (आधान)।
- ↑ Taittirīya Samhitā, vi. 1, 4, 1;
Maitrāyaṇī Saṃhitā, iii. 6, 8;
Kāṭhaka Saṃhitā, xxiii. 4;
xxxiv. 5 (Indische Studien, 3, 477). - ↑ Pañcavimśa Brāhmaṇa, vi. 5, 13;
Taittirīya Brāhmaṇa, iii. 4, 13, 1;
15, 1;
Nirukta, xiii. 9. - ↑ Vājasaneyi Saṃhitā, xxx. 19, 20;
Taittirīya Brāhmaṇa, loc. cit.
Cf. Zimmer, Altindisches Leben, 289.