संस्कृतम्

पिता, जनकः, पितृः, तातः, आवुकः, क्षान्तुः, जनयित्नुः, जन्मकीलः, जन्यः, देहकरः, प्रसवितृः, वपिलः, वाप्यः, शरीरकर्तृः, शरीरप्रभवः, शास्तृः, वप्रः, जः, सूः।

नामः

पिता नाम जनकः, तातः।

ऋकारान्त पिताशब्दस्य रूपाणि}

	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्
प्रथमा विभक्तिः	पिता	पितरौ	पितरः
सम्बोधनप्रथमा	पितः	पितरौ	पितरः
द्वितीया विभक्तिः	पितरम्	पितरौ	पितॄः
तृतीया विभक्तिः	पित्रा	पितृभ्याम्	पितृभिः
चतुर्थी विभक्तिः	पित्रे	पितृभ्याम्	पितृभ्यः
पञ्चमी विभक्तिः	पितुः	पितृभ्याम्	पितृभ्यः
षष्ठी विभक्तिः	पितुः	पित्रोः	पितॄणाम्
सप्तमी विभक्तिः	पितरि	पित्रोः	पितृषु

अनुवादाः

आम्गलम्- father {फाथर्)
मलयाळम्- പിതാവ്(पिता)
मलयाळम् താതൻतातन्
मलयाळम्അച്ഛൻअच्छन्
मलयाळम् താതൻतातन्
मलयाळम्-ജനകൻजनकन्
मलयाळम् തന്തतन्ता
मलयाळम्പപ്പपप्पा
मलयाळम्ഡാഡി डाडि
मलयाळम्അപ്പअप्पा
मलयाळम्ബാപ്പबाप्प
मलयाळम्വാപ്പवाप्प
मलयाळम्[[ഉപ്പ}]]उप्प
तमिळ्: அப்பா (अप्पा)
हिन्दी-बाप्
मराठी-वटील्
तेलुगु-తండ్రి
कन्नड-ಜನಕ

स्त्रीलिम्गम्

മാതാവ് (माता)
അമ്മ (अम्मा)
തായ(ताया)
തള്ള(तल्ला)
മമ്മमम्मा
ഉമ്മ(उम्मा)

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

पिता, [ऋ] पुं, पाति रक्षत्यपत्यं यः । (पा रक्षणे + “नप्तृनेष्टृत्वष्टृहोतृपोतृभ्रातृजामातृ- मातृपितृदुहितृ ।” उणां । २ । ९६ । इति तृच्- प्रत्ययेन निपातनात् साधुः ।) उत्पादकः । वाप् इति भाषा । तत्पर्य्यायः । तातः २ जनकः ३ । इत्यमरः । २ । ६२८ ॥ प्रसविता ४ वप्ता ५ जन- यिता ६ गुरुः ७ जन्मदः ८ जन्यः ९ जनिता १० । इति शब्दरत्नावली ॥ बीजी ११ वप्रः १२ । इति हेमचन्द्रः ॥ * ॥ तस्य मान्यत्वं लक्षणञ्च यथा, -- “मान्यः पूज्यश्च सर्व्वेभ्यः सर्व्वेषां जनको भवेत् । वरो वरेण्यो वरदः पुष्टिदस्तुष्टिदस्तथा ॥ विश्वपाता तथा धाता सप्तैवैते तथा गणाः । महान्महात्मा महितो महिमावान्महाबलः ॥ गणाः पञ्च तथैवैते पितॄणां पापनाशनाः । सुखदो धनदश्चान्यो धर्म्मदोऽन्यश्च भूतिदः ॥ पितॄणां कथ्यते चैतत्तथा गणचतुष्टयम् । एकत्रिंशत्पितृगणा यैर्व्याप्तमखिलं जगत् ॥ ते मेऽनुतृप्तास्तुष्यन्तु यच्छन्तु च सदा हितम् ॥” शिवः । यथा, महाभारते । १३ । १७ । १४१ । “सदसद्व्यक्तमव्यक्तं पिता माता पितामहः ॥”)

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

पिता nom. of पितृin comp.

Purana index

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

--a son of ब्रह्मधान. वा. ६९. १३२.