पूर्त

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

पूर्त नपुं।

पूर्तकर्मः

समानार्थक:पूर्त

2।7।28।1।2

त्रिष्वथ क्रतुकर्मेष्टं पूर्तं खातादि कर्म यत्. अमृतं विघसो यज्ञशेषभोजनशेषयोः॥

सम्बन्धि1 : यज्ञः

पदार्थ-विभागः : , क्रिया

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

पूर्त [pūrta], a. [पूर्-क्त नि˚]

Full, complete; ऐश्वर्यवैराग्ययशो- $वबोधवीर्यश्रियां पूर्तमहं प्रपद्ये Bhāg.3.24,32.

Concealed. covered.

Nourished, protected.

र्तम् Fulfilment.

Cherishing, nourishing.

Granting.

A reward, merit.

An act of pious liberality; it is thus defined: वापीकूपतडागादि देवतायतनानि च । अन्नप्रदानमारामः पूर्तमित्यभिधीयते Ms.4.226; Māl.1.5. (opp. इष्ट which is thus defined by Atri: अग्निहोत्रं तपः सत्यं वेदानां चैव पालनम् । आतिथ्यं वैश्वदेवश्च इष्टमित्यभिधीयते); cf. इष्टपूर्त.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

पूर्त mfn. filled , full , complete , completed , perfected Pur.

पूर्त mfn. ( इष्टश् च पूर्तश् च धर्मौ= इष्टापूर्तSee. Ma1rkP. )

पूर्त mfn. covered , concealed L.

पूर्त n. fulfilling , fulfilment

पूर्त n. granting , rewarding , a reward , merit , a meritorious work , an act of pious liberality (such as feeding a Brahman , digging a well etc. ) RV. etc.

पूर्त n. keeping , guarding L.

पूर्त n. N. of wk. (also -कमबा-कर)

Vedic Index of Names and Subjects

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

Pūrta, or Pūrti, occurs in the Rigveda and later denoting the reward to the priest for his services. Cf. Dakṣiṇā.