बदर
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्अमरकोशः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
बदर नपुं।
बदरीफलम्
समानार्थक:कोल,कुवल,फेनिल,सौवीर,बदर,घोण्टा
2।4।37।1।2
सौवीरं बदरं घोण्टाप्यथ स्यात्स्वादुकण्टकः। विकङ्कतः स्रुवावृक्षो ग्रन्थिलो व्याघ्रपादपि॥
पदार्थ-विभागः : खाद्यम्,प्राकृतिकखाद्यम्, द्रव्यम्, पृथ्वी, अचलनिर्जीवः, अचलनिर्जीववस्तु
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ब(व)दर¦ पु॰ बदति स्थिरीभवति छिन्नस्यापि पुनः प्ररोहेणबद + स्थैर्य्ये अरच्।
१ कोलिवृक्षे
२ देवसर्षपवृक्षे राजनि॰। तस्य फलम् अण् तस्य लुक्।
३ कोलिफले राजनि॰। कर्क-न्धूशब्दे दृश्यम्।
४ कार्पासफले
५ कोलिफले न॰
६ कीलिभेदे(सेओयाकुल) कार्षासास्थ्नि पु॰ मेदि॰। अन्त्यस्थादित्वम-स्यान्थैरुक्तम्।
८ बराहक्रान्तायां
१ कार्षाषवृक्षे स्त्री अमरः।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
बदर¦ mf. (-रः-री)
1. The jujube, (Zizyphus jujuba or scandens.) m. (-रः) The seed of the cotton pod. f. (-रा-री) Cotton. f. (-रा)
1. A plant, (Mimosa octandra.)
2. A medicinal drug, commonly Vara4hakra4nti. n. (-रं)
1. The fruit of the jujube.
2. The berry or pod of the cot- ton. E. बद् to be firm, Una4di aff. अरच्; or if derived from वद् to give information; it is read by some authorities वदर |
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
बदरः [badarḥ], [बद् स्थैर्ये अरच्]
The jujube tree.
The kernel of the fruit of the cotton-plant. -रा The cotton shrub.
रम् The fruit of jujube; करबदरसदृशमखिलं भुवनतलं यत् प्रसादतः कवयः । पश्यन्ति सूक्ष्ममतयः सा जयति सरस्वती देवी Vās.1; बदरामलकाम्रदाडिमानामपहृत्य श्रियमुन्नतां क्रमेण Bv.2.8.
The pod of the cotton shrub.
The berry used as a weight. -Comp. -कुणः the time when the fruit of the jujube becomes ripe. -पाचनम् N. of a sacred bathing-place.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
बदर m. the jujube tree , Zizyphus Jujuba L.
बदर m. another tree(= देव-सर्षप) L.
बदर m. the kernel of the fruit of the cotton plant L.
बदर m. dried ginger L.
बदर m. N. of a man g. नडा-दि
बदर n. the edible fruit of the jujube (also used as a weight) VS. etc.
बदर n. the berry or fruit of the cotton shrub L.
Vedic Index of Names and Subjects
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Badara denoting, like Karkandhu and Kuvala, a kind of jujube, is mentioned in the Yajurveda Saṃhitās[१] and the Brāhmaṇas.[२]