रथिन्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रथी, [न्] पुं, (रथोऽस्यास्तीति । रथ् + इनिः ।) रथस्वामी राजादिः । तत्पर्य्यायः । रथिकः २ रथिनः ३ । इत्यमरः । १ । ८ । ७६ ॥ रथा- रोही ४ रधी ५ रथिरः ६ । इति हेमचन्द्रः ॥ रथस्वामी ७ साराक्षः ८ । इति शब्दरत्ना- वली ॥ स्यन्दनारोहः ९ । इति जटाधरः ॥ (यथा, रघुः । ७ । ३७ । “पत्तिः पदातिं रथिनं रथेश- स्तुरङ्गसादी तुरगाधिरूढम् ॥”)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रथिन् पुं।
रथारूढयोद्धा
समानार्थक:रथिन्,स्यन्दनारोह
2।8।60।2।1
सव्येष्ठदक्षिणस्थौ च संज्ञा रथकुटुम्बिनः। रथिनः स्यन्दनारोहा अश्वारोहास्तु सादिनः॥
स्वामी : राजा
वृत्ति : युद्धम्
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
रथिन् पुं।
रथस्वामिः
समानार्थक:रथिर,रथिक,रथिन्
2।8।76।1।5
स्वादुरस्वानुरसिलो रथिरो रथिको रथी। कामङ्गाम्यनुकामीनो ह्यत्यन्तीनस्तथा भृशम्.।
सेवक : रथः
वृत्ति : रथः
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रथिन्¦ m. (-थी)
1. A warrior who fights in a car.
2. The owner of or rider in a car. E. रथ, and इनि aff.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रथिन् [rathin], a. [रथ-इनि]
Riding or driving in a carriage.
Possessing or owning a carriage. -m.
An owner of a carriage.
A warrior who fights from a chariot; आत्मानं रथिनं विद्धि शरीरं रथमेव तु । बुद्धिं तु सारथिं विद्धि मनः प्रग्रहमेव च ॥ Kaṭha Up.1.3.3; R.7.37.
A man of क्षत्रिय caste.
A driver. -नी A number of carriages or chariots.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रथिन् mfn. possessing or going in a chariot or carriage , fighting in a war--cchariot (superl. थि-तम) RV. etc.
रथिन् mfn. consisting of -cchariot MBh.
रथिन् mfn. carried in -cchariot (as goods) RV.
रथिन् mfn. accustomed to -cchariot (as horses) ib.
रथिन् m. an owner of a carriage or -cchariot , charioteer , warrior who fights from a -cchariot RV. etc.
रथिन् m. a क्षत्रियMBh.
रथिन् m. a driver HParis3.
Vedic Index of Names and Subjects
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Rathin and Rathī in the Rigveda[१] and later[२] denote ‘one who goes in a chariot,’ an expression which includes both the driver and the warrior who accompanied him.
- ↑ Rathin, i. 122, 8;
v. 83, 3;
vi. 47, 31;
viii. 4, 9;
x. 40, 5;
51, 6;
Rathī, i. 25, 3;
ii. 39, 2;
iii. 3, 6;
v. 87, 8;
vii. 39, 1, etc. - ↑ Rathin, Av. iv. 34, 4;
vii. 62, 1;
73, 1;
xi. 10, 24;
Taittirīya Saṃhitā, v. 2, 2, 3;
Vājasaneyi Saṃhitā, xvi. 26;
Śatapatha Brāhmaṇa, viii. 7, 3, 7, etc.;
Rathī, Taittirīya Saṃhitā, iv. 7, 15, 3.
Cf. Zimmer, Altindisches Leben, 296.