प्रभाकरः
सम्स्कृतम्
सम्पाद्यताम्नामः
सम्पाद्यताम्पर्यायपदानि
सम्पाद्यताम्- अम्शुधरः
- अम्शुदायकः
- अम्शुमाली
- अर्कः
- ईनः
- आदित्यः
- सूर्यः
- दिवाकरः
- दिनकरः
- भानुः
- भास्करः
- मार्ताण्डः
- दिवस्पतिः
अनुवादाः
सम्पाद्यताम्- अल्बेनियन्: diell फलकम्:പു
- Arabic: شمس (ശംസ്) फलकम्:സ്ത്രീ
- Aramaic:
- അർമേനിയൻ: արև (arev), արեգ (areg), արեգակ (aregak)
- Basque: eguzki
- Bosnian: sunce n.
- ബ്രിറ്റോൺ: heol फलकम्:പു, heolioù फलकम्:p
- ബൾഗേറിയൻ: слънце (sləntse) n.
- കതാലൻ: sol फलकम्:പു ^
- ചൈനീസ്: 日 (rì), 太阳 / 太陽 (tàiyáng), 阳光 (yángguāng), 恒星 (héngxīng)
- Cornish: howl फलकम्:പു
- ചെക്ക്: slunce n.
- ഡച്ച്: zon फलकम्:സ്ത്രീ
- आङ्गलम्: :sun (സൺ)
- Esperanto: suno
- ഇസ്തോനിയൻ: päike
- ഫിന്നിഷ്: aurinko
- ഫ്രെഞ്ച്: soleil फलकम्:പു
- Frisian: sinne
- Georgian: მზე (mze)
- जर्मन: Sonne फलकम्:स्त्री
- यवनः, Ancient: ἥλιος (ílios) फलकम्:പു
- ഗ്രീക്ക്: ήλιος (ílios)
- Guaraní: kuarahy
- Hausa: rānā
- Hawaiian: la
- ഹിബ്രു: שמש (shémesh) फलकम्:mf, חמה (ĥamma) फलकम्:സ്ത്രീ
- हिन्दि: सूरज
- ഹഗേറിയൻ: nap
- ഐസ്ലാന്റിക്: sól
- ഐഡിഒ: suno
- ഇൻഡോനേഷ്യൻ: matahari (from mata and hari), surya, mentari
- Sundanese: panonpoe (from panon and poe)
- Interlingua: sol
- Irish: grian फलकम्:സ്ത്രീ
- Isthmus Zapotec: gubidxa
- ഇറ്റാലിയൻ: sole फलकम्:പു
- ജാപ്പനീസ്: 太陽 (たいよう, taiyō) / 日 (ひ, hi)
- കൊറിയൻ: 해 (hae), 태양 (太陽, taeyang), 일 (日, il)
- കുർദിഷ്: roj, tav, ههتاو, خۆر, رۆژ
- ലത്തീൻ: sol फलकम्:പു
- Latvian: saule फलकम्:സ്ത്രീ
- ലുതിയാനിയൻ: saulė फलकम्:സ്ത്രീ
- Macedonian: сонце (sontse) n.
- Malay matahari
- Malagasy: masoandro
- Maltese: xemx फलकम्:സ്ത്രീ
- Maori: rā
- Mapudungun: antü
- मराठी: सूर्य (sūrya)
- मलयाळम्സൂര്യൻ (सूर्यन्)
- Masai: ndama
- Mongolian: нар (nar)
- Navajo: jóhonaa'éí, shá
- Novial: sune
- Occitan: solelh फलकम्:പു
- Ojibwa: giizis, giizisoog फलकम्:p
- പഴയ ഇംഗ്ലീഷ്: sunne, sunna
- പേർഷ്യൻ: خورشید (khorshid)
- പോളിഷ്: słońce n.
- പോർച്ചുഗീസ്: sol फलकम्:പു
- Quechua: inti
- റോമാനിയൻ: soare फलकम्:പു
- റഷ്യൻ: солнце (sólntse) n.
- Scottish Gaelic: grian फलकम्:സ്ത്രീ
- സെർബിയൻ:
- സ്ലോവക്: slnko n., slnce n.
- Slovene: sonce n.
- Somali: qorrax
- സ്പാനിഷ്: sol फलकम्:പു
- സ്വഹില്ലി: jua
- സ്വീഡിഷ്: sol फलकम्:c
- Tagalog: araw
- തമിഴ്: கதிரவன் (ഉച്ചാരണം: കതിരവന്), ஞாயிறு (ഞയിറു), சூரியன் (ചൂരിയന്)
- തെലുങ്ക്: సూర్యుడు (sooryuDu))
- Tupinambá: kûarasy
- തുർക്കി: güneş
- Tz'utujil: q’iij
- ഉക്രേനിയൻ: сонце (sontse) n.
- Võro: päiv
- Warlpiri: wanta
- Welsh: haul फलकम्:പു
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रभाकरः, पुं, (प्रभां करोतीति । कृ + “दिवा- विभानिशाप्रभेति ।” ३ । २ । २१ । इति टः ।) सूर्य्यः । (यथा, रघौ । १० । ७४ । “कृशानुरपधूमत्वात् प्रसन्नत्वात् प्रभाकरः । रक्षोविप्रकृतावास्तामपविद्धशुचाविव ॥”) अग्निः । चन्द्रः । (यथा, महाभारते । ७ । ९९ । ५ । “तावतीत्य रथानीकं विमुक्तौ परुषार्यभौ । ददृशाते यथा राहोरास्यान्मुक्तौ प्रभाकरौ ॥” “प्रभाकरौ चन्द्रसूर्य्यौ ॥”) समुद्रः । इति शब्द- रत्नावली ॥ अर्कवृक्षः । इत्यमरः । १ । ३ । २८ ॥ (अष्टममन्वन्तरे देवगणभेदः । यथा, मार्कण्डेय- पुराणे । ८० । ६ । “तपस्तप्तश्च शक्रश्च द्युतिर्ज्योतिः प्रभाकरः ॥” अत्रिवंशीयमुनिविशेषः । यथा, हरिवंशे । ३१ । १० । “ऋषिर्जातोऽत्रिवंशे तु तासां भर्त्ता प्रभाकरः । भद्रायां जनयामास सुतसोमं यशस्विनम् ॥” नाभभेदः । यथा, महाभारते । १ । ३५ । १५ । “कुठरः कुञ्जरश्चैव तथा नागः प्रभाकरः ॥” मीमांसकप्रभेदः । स च गुरुत्वेन प्रसिद्धः । तस्य मतं दर्शनशास्त्रादौ प्राभाकरमतमिति प्रसिद्धम् । यदुक्तं वेदान्तसारे । ५३ । “प्राभाकर- तार्किकौ तु‘अन्योऽन्तरात्मा आनन्दमय’इत्यादि- श्रुतेः सुषुप्तौ बुद्ध्यादीनामज्ञाने लयदर्शनात् अहमज्ञोऽहं ज्ञानीत्याद्यनुभवाच्च अज्ञान- मात्मेति वदतः ॥” क्ली, कुशद्बीपस्थवर्षभेदः । यथा, मात्स्ये । १२१ । ६८ । “महिषं महिषस्यापि पुनश्चापि प्रभाकरम् ॥”)