आर्द्रा
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आर्द्रा, स्त्री, (आर्द्र + टाप् ।) अश्विन्यादिसप्तविंशति- नक्षत्रान्तर्गतषष्ठनक्षत्रं । अस्य रूपं । पद्माकृत्यु- ज्ज्वलैकतारकामयं । अस्या अधिष्ठात्री देवता शिवः । इति कालिदासः ॥ मणितुल्यैकतारात्मकं । इति केचित् ॥ तत्र जातफलं । “क्षुधाधिको रुक्मशरीरकान्तिः कलिप्रियः कोपयुतोऽविनीतः । प्रमूतिकाले च भवेत् किलार्द्रा नचार्द्रचेताः शरणागतेऽपि” । इति कोष्ठीप्रदीपः ॥
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आर्द्रा f. the fourth or sixth नक्षत्रor lunar mansion AV. MBh. VarBr2S.
Purana index
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--the name of a constellation. वा. ८२. 3.
Purana Encyclopedia
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Ārdrā : f.: Name of a constellation.
Nārada told Devakī (13. 63. 2-4) that if one gave as a gift, after fasting, kṛsara mixed with sesamum oil, under the constellation Ārdrā one could get over difficulties and cross mountains having edges as sharp as a razor (ārdrāyāṁ kṛsaraṁ dattvā tailamiśram upoṣitaḥ/naras tarati durgāṇi kṣuradhārāṁś ca parvatān) 13. 63. 8; Yama told Śaśabindu (13. 89. 1) that by offering a śrāddha (which is kāmya) under Ārdrā one could perform terrible deeds (krūrakarmā… mānavo bhavet) 13. 89. 3.
_______________________________
*6th word in left half of page p231_mci (+offset) in original book.
Mahabharata Cultural Index
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Ārdrā : f.: Name of a constellation.
Nārada told Devakī (13. 63. 2-4) that if one gave as a gift, after fasting, kṛsara mixed with sesamum oil, under the constellation Ārdrā one could get over difficulties and cross mountains having edges as sharp as a razor (ārdrāyāṁ kṛsaraṁ dattvā tailamiśram upoṣitaḥ/naras tarati durgāṇi kṣuradhārāṁś ca parvatān) 13. 63. 8; Yama told Śaśabindu (13. 89. 1) that by offering a śrāddha (which is kāmya) under Ārdrā one could perform terrible deeds (krūrakarmā… mānavo bhavet) 13. 89. 3.
_______________________________
*6th word in left half of page p231_mci (+offset) in original book.
Vedic Index of Names and Subjects
सम्पाद्यताम्
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
4. Ārdrā, ‘moist,’ is the name of the brilliant star, Orionis. But the names by which it is styled, in the plural as Ārdrās in the Śāṅkhāyana Gṛhya Sūtra[१] and the Nakṣatrakalpa,[२] and in the dual as Bāhū, in the Taittirīya Brāhmaṇa,[३] point to a constellation of two or more stars, and it may be noted[४] that the corresponding Chinese Sieou includes the seven brilliant stars composing the shoulders, the belt, and the knees of Orion.